تاثير آموزش نظريه محور بر كنترل قند خون مبتلايان به ديابت نوع دو

Effect of Theory Based Education on Blood Sugar Control in Type-2 Diabetic Patients

مقدمه: مطالعه‌ي حاضر با هدف تعيين اثربخشي مداخلهي آموزش مبتني بر الگوي خودكارآمدي با تاثيرگذاري بر دو سازه خودكارآمدي و انتظارات پيامد جهت ارتقا خودمراقبتي و كنترل قند خون در مبتلايان به ديابت نوع دو انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه پيش آزمون ـ پس آزمون با استفاده از گروه شاهد تصادفي شده، بر روي 80 بيمار مبتلا به ديابت نوع دو صورت گرفت كه به طور تصادفي به دو گروه مداخله و شاهد تقسيم شدند. گروه مداخله در 6 جلسه مداخله آموزشي گروهي و مشاوره چهره به چهره متمركز بر استراتژي‌هاي ارتقا ‌دهنده‌ي خودكارآمدي و انتظارات پيامد، شركت كردند. داده‌ها از طريق آزمون آزمايشگاهي و تكميل پرسش‌نامه در مقاطع پيش، سه و شش ماه پس از مداخله جمع‌آوري شد و با توجه به تمام مقاطع زماني مورد بررسي قرار گرفت و توسط نرم‌افزار آماري SPSS و با به كارگيري آزمون تي تست و آزمون تحليل واريانس با اندازه‌هاي تكراري تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: در گروه مداخله ميانگين نمرات آگاهي، خودكارآمدي، انتظارات پيامد و خودمراقبتي سه و شش ماه پس از مداخله به طور معني‌داري افزايش يافتند. كاهش معني‌داري در HbA1c بيماران شش ماه پس از مداخله آموزشي در مقايسه با گروه شاهد ديده شد. سه و شش ماه پس از مداخله آموزشي تفاوت معني‌داري در ميانگين نمرات حيطه‌هاي تغذيه، فعاليت بدني و مراقبت از پا بين دو گروه مداخله و شاهد ديده شد. پس از مداخله‌ي آموزشي تفاوت معني‌داري در دو حيطه خود پايشي قند خون و مصرف داروها نسبت به گروه شاهد ديده نشد. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه مداخله‌ي آموزشي مبتني بر الگوي خودكارآمدي در بهبود خودمراقبتي و به دنبال آن كاهش قند خون در مبتلايان به ديابت موثر است، لذا استفاده از اين راهبردها در برنامه درماني و كنترل بيماري در مبتلايان به ديابت توصيه مي‌شود.

Introduction: This study aimed to determine the effectiveness of educational intervention based on a self-efficacy model and its effect on two constructs of self-efficacy and outcome expectations in order to promote self-care and glycemic control in patients with type II diabetes. Materials and Methods: This pretest-posttest with randomized control group study was conducted on 80 patients with type-2 diabetes. These patients were selected based on inclusion criteria and were randomly divided into the intervention and control groups (n=40 each). The intervention group attended six sessions of group and face-to-face consultation sessions focused on self-efficacy and outcome expectation strategies. Data were collected through laboratory tests and questionnaires before and three and six months after the intervention. Data were analyzed using SPSS software version 21 and Independent T-test and ANOVA for repeated measurestests. Result: Three months after the intervention a significant increase occurred in intervention groupsin self-efficacy, outcome expectations and self-care and these changes were statistically significant at 6 months after the intervention. Six months after the intervention a significant decrease in HbA1c was observed.After the intervention diet, physical activity and foot care improved significantly. No significant improvement occurred in self-monitoring of blood glucose and medication adherence. Conclusion: The results of this study suggest that educational interventions based on the self-efficacy model in six months is beneficial for diabetic patients. It seems that implementing these educational strategies can be effective for patients with diabetes and are recommended to be used in their education for metabolic control.