خود مراقبتي در بيماران مبتلا به ديابت: كيفيت گزارش روش شناسي مطالعات كارآزمايي شاهددار تصادفي منتشر شده در مجلات داخلي از ابتداي سال 1390 تا تير ماه 1395

Self-care Programs in Diabetic Patients: Quality of Methodological Report in Randomized Controlled Trials Published in Iranian Journals between 2010-2016

مقدمه: شيوع بالاي بيماري ديابت و اهميت برنامه‌هاي خود مراقبتي بيماران مبتلا موجب شده مطالعات زيادي براي ارتقاي رفتارهاي خود مراقبتي و سنجش پيامد حاصل از آن ارايه شود؛ اما كيفيت روش‌شناسي و گزارش اين مطالعات در داخل كشور، براي استفاده در خودمراقبتي مبتني بر شواهد، مورد بررسي قرار نگرفته است. مطالعه حاضر با هدف تعيين كيفيت گزارش روش‌شناسي مطالعات كارآزمايي شاهددار تصادفي شده‌ي برنامه‌هاي خود مراقبتي در بيماران ديابتي در مجلات داخلي طراحي و اجرا شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه‌، مقالات كارآزمايي شاهددار تصادفي شده‌ي فارسي و انگليسي زبان مرتبط با ديابت و آموزش خود مراقبتي منتشر شده در مجـلات داخلــي موجــود در پايگاههاي داده‌ي Magiran، SID، Iranmedex, Irandoc, وGoogle Scholar و Scopus از ابتداي سال 1390 تا تير ماه 1395 جستجو شدند و توسط ابزار جداد (Jadad) مورد ارزيابي قرار گرفتند. يافته‌ها: 29 مقاله‌ي داراي معيارهاي ورود، بر اساس مقياس جداد 5 و 13، امتيازي ميانگين نمره‌ي 92/0±00/2 و 11/1±65/8 را كسب كردند. تخصيص تصادفي در 65/89 درصد مطالعات ذكر شده بود. تنها 3 مورد (89/6 درصد) از مطالعات، كورسازي و 13 مطالعه (82/44 درصد) ميزان ريزش و علت آن را بيان كرده بودند. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه كيفيت گزارش روش شناسي كارآزمايي‌ها را پايين نشان داد (ميانگين كمتر از 9). ضعف موجود در گزارش مطالعات كارآزمايي نيازمند تدوين راهنماهاي دقيق‌تر مجلات و معرفي ابزارهاي ارزيابي مطالعات كارآزمايي باليني به نويسندگان و داوران مقالات علمي است.

Introduction: Considering the high prevalence of diabetes is world wides, self-care programs in diabetic patients are important. There are many studies about self-care programs and assess the outcome of these programs. But the quality of methodology and reporting of these investigations in Iran for use in evidence-based practice has not been extensively studied. This study aimed to determine the quality of the methodological reports of randomized controlled trials on self-care programs in diabetic patients, published in Iranian journals. Materials and Methods: In this Secondary study randomized controlled trial articles in Persian and English-language related to diabetes and self-care education, published at local journals magazines in Magiran, SID, Iranmedex, Irandoc databases and Google Scholar and Scopus from 2010 up to June 2016 were searched and assessed using the Jadad scale. Results: Results showed 29 articles based on Jadad 5 and 13 points had average scores of 2±0.92 and 8.65±1.11 respectively. Randomized allocation in 89.65 % of the studies was noted. Only 3 cases (6.89 %) of the studies were blinded and 13 studies (44.82 %) were reported withdrawal and its causes. Conclusion: Results of this study showed poor quality of methodological reporting, i.e. (average score below 9). Weaknesses observed in the reporting of trials, required more accurate guidelines and clinical trial assessment tools for authors and scientific journals reviewers.