تحليل ‌موانع مشاركت گندم‌كاران در زمينه تشكيل تشكل آب‌بران، شبكه آبياري دز

Analysis of Barriers against Wheat Farmersיי Participation in the Formation of Water Users Association: the Case of Dez Irrigation System

پژوهش حاضر با هدف تحليل موانع مشاركت گندم‌كاران در زمينه تشكيل تشكل آب‌بران در چارچوب پژوهش‌هاي توصيفي‌ـ‌پيمايشي در سال زراعي 92 ـ 93 انجام شده است. نمونه آماري اين پژوهش 375 گندم‌كار محدوده شبكه آبياري دز هستند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي انتخاب و با ابزار پرسش‌نامه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ضريب آلفاي كرونباخ‌، به منظور تشخيص پايايي پرسشنامه‌ها برابر با 0.89 محاسبه گرديده است. روايي محتوايي پرسشنامه نيز با نظر‌خواهي از كارشناسان و اساتيد مرتبط با موضوع تاييد شده است. بر اساس نتايج حاصل از تحليل عاملي مربوط به گويه-هاي موانع چهار عامل استخراج گرديد. اين موانع به ترتيب اهميت عبارتند از: عدم وجود زير ساخت‌هاي مناسب و تسهيلات-اقتصادي، موانع اجتماعي، ويژگي‌هاي ساختاري نامناسب و عدم ريسك‌پذيري، سازمان‌هاي محلي و عدم توجه به فعاليت‌هاي ترويجي كه در مجموع 60.78 درصد واريانس كل موانع را تبيين نموده‌اند. لذا پيشنهاد مي‌شود ابتدا مسيوليت حفاظت و بهره برداري از شبكه آبياري به تشكل‌ها واگذار شود و سپس با ظرفيت‌سازي و توانمندسازي بهره برداران ساير مسيوليت‌ها را واگذار نمود.

The present study was aimed at analyzing the barriers against wheat farmersʹ participation in the formation of water users association within the framework of a descriptive survey. The sample of this study included 375 wheat farmers in Dez irrigation system who were selected through random cluster sampling and were studied through a questionnaire. The reliability index of this questionnaire was estimated to be 0.89. The content validity of the questionnaire was confirmed by the experts and scholars in the field. After the participants filled the questionnaires and the data were collected, the SPSS software package was used to analyze the data. In addition, the results of factor analysis related to the items of barriers led to the extraction of four barriers. These barriers, in order of importance, include the lack of proper infrastructures and economic facilities, social barriers, inadequate structural characteristics and lack of risk-taking, local organizations and lack of attention to extension activities that explain 60.78 percent of the variance of all the barriers.