ارزيابي كيفيت طرح‌هاي جامع شهري با رويكرد تلفيقي ISM و ANP (مورد مطالعه: طرح بازنگري در طرح جامع پولادشهر (مصوب ۱۳۹۰))

Urban Plan Quality Evaluation Using an Integrated Approach of ISM and ANP (Case Study: Master Plan of Pooladshahr City (2012))

ارزیابی كیفیت طرح‌ها به‌عنوان یكی از رویكردهای كانون توجه مدیران شهری و یكی از روش‌های مؤثر ارزیابی در حین اجرای طرح‌ها مطرح شده‌ است. این اهمیت هم از لحاظ كمك به موفقیت اجرای طرح و هم برای ساختن طرح‌های بهتر در آینده، مورد توجه است. از این ‌رو، این پژوهش «طرح بازنگری در طرح جامع پولادشهر (مصوب ۱۳۹۰)» را به‌عنوان نمونۀ مطالعاتی بررسی كرده ‌است. بدین منظور، چارچوبی برای ارزیابی كیفیت طرح‌های توسعۀ شهری بر مبنای تلفیق دو روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) و فرایند تحلیل شبكه‌ای (ANP) ساخته شده‌ است. درواقع، پس از استخراج شاخص‌ها از مطالعات نظری، مدل ارتباطات شبكه‌ای بین شاخص‌ها با استفاده از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری ساخته می‌شود و خروجی آن به‌عنوان ورودی فرایند تحلیل شبكه‌ای، در فرایند ارزیابی قرار می‌گیرد. نتایج ارزیابی كیفیت مورد مطالعاتی نشان می‌دهد كه این طرح امتیازی متوسط (۶/۴ از ۹) را كسب می‌كند و به‌صورت دقیق‌تر، با دوگانگی در به‌كارگیری روش‌ها و مفاهیمی نظیر برنامه‌ریزی راهبردی، توسعۀ پایدار، جلب مشاركت مردم و چشم‌اندازسازی مواجه است؛ چراكه با وجود مطرح‌شدن این موضوعات در متن طرح، در فرایند تهیۀ طرح توجه چندانی به محتوای آنها نشده است.

Plan quality evaluation has turned to a significant approach considered by the urban studies both in order to help the success in implementation of the plan and to make better plans. Thus, the current study evaluated the "Master Plan of Pooladshahr City" as case study and used a framework for evaluation of quality of urban development plans based on the synthesis of Interpretive Structural Modeling (ISM) and Analytic Network Process (APN) methods. In fact, after extracting indicators of theoretical studies, the network connections between indexes is built using ISM and its output becomes as an input in the evaluation process of ANP. The most shortcomings of this plan can be considered as lack of public participation in plan preparation process, lack of use of scientific methods and local values in visioning, and adapting it with all the elements of the plan besides lack of indicators for monitoring the success. Although the efforts of the plan producers for inclusion of such concepts as sustainable development, urban competitiveness, public participation, etc. in a reasonable methodology which cannot be seen in the conventional service description of planning has been significant,  it has not been much considered by the plan itself.