تأثير مديريت‌هاي مختلف آبياري بر خصوصيات رويشي، عملكرد و ميزان قند چغندرقند در استان لرستان

Effect of Different Irrigation Managements on Vegetative Characteristics, Yield, and Sugar Content of Sugar Beet in Lorestan Province

هدف از اين پژوهش بررسي اثرات مديريت آبياري روي خصوصيات رويشي، عملكرد و ميزان قند چغندرقند (رقم منوژرم) و تعيين كارايي مصرف آب بود. آزمايش در منطقه الشتر واقع در استان لرستان در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي طي دو سال زراعي 1393 و 1394 انجام شد. در اين تحقيق شش تيمار آبياري شامل آبياري كامل (رساندن رطوبت خاك در هر آبياري به حد ظرفيت مزرعه) به­ عنوان تيمار شاهد (T1)، رساندن رطوبت خاك در هر آبياري به حد ظرفيت مزرعه و حذف آبياري آخر (T2)، آبياري گياه به ­ميزان 10 درصد بيشتر از تيمار شاهد (T3)، آبياري گياه به­ ميزان 10 درصد كمتر از تيمار شاهد (T4)،آبياري گياه به­ ميزان 20 درصد كمتر از تيمار شاهد (T5) و آبياري گياه به­ ميزان 30 درصد كمتر از تيمار شاهد (T6)اعمال گرديد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر تيمارهاي مختلف آبياري بر صفات شاخص سطح برگ، وزن خشك ريشه، زيست توده، عملكرد ريشه، درصد قند، عملكرد قند و كارايي مصرف آب قند در سطح احتمال يك درصد و بر روي صفت وزن خشك برگ و كارايي مصرف آب ريشه در سطح احتمال پنج درصد معني ­دار گرديد. بين تيمارهاي T2، T3 و T4 تفاوت معني ­داري از نظر خصوصيات رويشي، عملكرد ريشه، وزن خشك ريشه گياه و عملكرد قند وجود نداشت ولي اين تيمارها خصوصيات ياد شده را به­ طور معني ­داري نسبت به تيمارهاي T5 و T6 افزايش دادند. هم­چنين با توجه به اينكه، بيشترين مقدار كارايي مصرف آب بر اساس توليد ريشه و كارايي مصرف آب بر اساس توليد قند در تيمارهاي T2 و T4 به­دست آمد، بنابراين براي صرفه ­جويي در مصرف آب و جلوگيري از هدر رفت آن در زراعت چغندرقند در استان لرستان، حذف آبياري آخر يا كاهش ميزان آب در هر آبياري تا 10 درصد توصيه مي­ گردد.

Effects of six irrigation treatments on vegetative characteristics, yield, and sugar content of sugar beet and water use efficiency were investigated. The experiment was conducted at Aleshtar in Lorestan province during growing seasons of 2014 and 2015, using a randomized complete block design. Irrigation treatments consisted of full irrigation (T1) as the control, T1 +cutting off the last irrigation (T2), 10% higher than the control (T3), 10% less than the control (T4), 20% (T5) and 30% less than the control (T6). The results of combined analysis of variance showed that the effects of different irrigation treatments on leaf area index, tuber dry weight, root yield, biomass, sugar content, sugar yield and water use efficiency on the basis of sugar yield was significant at 1% level. However, their effects on leaf dry weight and water use efficiency on the root yield basis was significant at 5% level. Although there were no significant differences between T2, T3, and T4 treatments in terms of crop vegetative characteristics, root yield, biomass and sugar yield, they increased these characteristics significantly compared to T5 and T6 treatments. Also, the highest water use efficiency on the basis of both root and sugar yield was obtained in T2 and T4 treatments. Therefore, to conserve water in sugar beet production in Lorestan province, decreasing the amount of water up to 10 % at each irrigation during the growing season or cutting off the last irrigation is recommended.