تدوين الگوي توسعه پايدار اخلاق حرفه اي حسابداري

Codifying Sustainable Development Pattern of Accounting Professional Ethics

زمينه: وجود اخلاق حرفه اي در حسابداري از موارد ضروري است، زيرا حسابداران نقش اثرگذاري در فرايندهاي اجتماعي و اقتصادي جامعه دارند كه بدون پايبندي به آن خسارت هاي جبران ناپذيري را به جامعه وارد خواهند آورد. براي افزايش اثرگذاري در اخلاق حرفه اي وجود الگوهايي مطابق با فرهنگ جامعه ضروري است. با توجه به اينكه در اين زمينه تاكنون فعاليت چشم گير و اثرگذاري در ايران صورت نگرفته است، اين پژوهش با هدف تدوين الگوي جامع اخلاق حرفه اي حسابداري، صورت پذيرفته است. روش: در اين مطالعه ابتدا با استفاده از «روش آرشيوي»، كل مقاله هاي منشترشده در زمينه اخلاق حرفه اي در بازه زماني 1384- 1394، در نشريه هاي ايراني و پايان نامه هاي مرتبط با اخلاق حسابداري ،به عنوان جامعه آماري ،جمع آوري شد و براي افزايش دقت، نمونه گيري به عمل نيامد. سپس با استفاده از «تحليل محتوا» مدل نويني تحت عنوان «الگوي توسعه پايدار اخلاق حرفه اي حسابداري» تدوين گرديد. در نهايت، با استفاده از تكنيك دلفي و كسب نظر 15 نفر از متخصصان اخلاق حرفه اي حسابداري، اولويت آماري اجزاي هر يك از سازه هاي اين مدل، با استفاده از فن آماري كاي دو ، نيز تعيين شد. يافته ها: يافته هاي حاصل از پژوهش نشان داد كه در دوره مطالعه، 104 مقاله در زمينه اخلاق در نشريه هاي حسابداري منتشر شده كه تفاوت معنا داري از نظر آماري بين تعداد آنها در نشريه هاي مختلف وجود دارد. الگوي تهيه شده كه مبتني بر محتواي مقاله ها است، از 4 سازه و 69 عامل تشكيل شده كه اولويت هر يك از سازه ها عبارت از سازه فردي، سازه اجتماعي، سازه اقتصادي- سازماني و سازه زيست محيطي است. نتيجه گيري: الگوي تدوين شده كاربردي بوده و اهميت اخلاق حرفه اي، سازه ها و زيرمجموعه هاي مهم آن را نشان مي دهد.

Background: The existence of professional ethics in accounting is very crucial، because accountants have effective roles in social and economic processes and without fidelity to their roles; they may cause irreparable damages to the society. In order to increase the effectiveness of professional ethics، the existence of patterns corresponded to the societies’ cultures is necessary. Because، to date، no significant and effective attempt has been flourished in Iran in this field، this study aims to present a practical and comprehensive model of the accounting professional ethics. Method: In this study، first by adopting “archival method”، 569 Iranian’s published articles relating to professional ethics in different journals and dissertations associated with accounting ethics، for the period of 2006-2015، were collected. Second، by employing “content analysis”، a novel model entitled “Sustainable Development Model of the Accounting Ethical Standards” (SDMAES) with its various constructs was presented. Third، the significance of the elements of each construct of the model was enumerated statistically via the “Delphi Technique” by seeking the opinion of the 15 professional experts in the accounting ethics. Results: Findings show that during span of the study، a total of 104 articles related to ethics were published in the accounting journals and there is a statistical significant difference between numbers of ethics’ articles published in various journals. The proposed model، which is based on the content analysis، consists of 4 constructs and 69 factors. The priority of the model is: individual construct، social construct، economic construct، and sustainable environmental construct. Conclusion: The promulgated model is practical and shows the significance of professional ethics، constructs، and sub-factors of the model