بررسي و تحليل الگوي فرارفت رطوبتي بارش هاي فراگير ايران

The Survey of moisture advection pattern of Iran's Comprehensive precipitations

انتقال بخار آب در جو، وابستگي مستقيمي به شرايط گردش جوي دارد و با تغييرات گردش جو در طي سال ميزان و مسير انتقال رطوبت نيز تغيير مي يابد. يكي از مولفه هاي گردش جوي موثر در وزش و انتقال رطوبت، مراكز پرفشار هستند كه در صورت قرارگيري بر روي سطح آب و منابع تامين رطوبتي مي تواند موجب وزش رطوبتي در سطح گسترده اي شوند. بااين حال نقش سامانه هاي كم فشار و سيكلون ها در وزش و شار رطوبت اگرچه به اندازه سامانه هاي پرفشار نيست، ولي نقش به سزايي نيز در انتقال و نحوه وزش رطوبتي دارند. هدف از اين پژوهش، بررسي و مطالعه وزش رطوبتي بارش هاي ايران مي باشد. براي اين منظور داده هاي فشار، رطوبت ويژه، مولفه مداري و نصف النهاري سطوح 1000، 850، 700 و 500 هكتوپاسكال از پايگاه داده NCEP/NCAR وابسته به سازمان جو و اقيانوس شناسي ايالات متحده امريكا استخراج موردبررسي و تجزيه وتحليل قرار گرفت. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه وزش رطوبتي بارش هاي ايران ناشي از الگوي وزش رطوبتي كم فشار دو هسته اي سودان و شرق مديترانه- پرفشار اروپا، الگوي وزش رطوبتي كم فشار چندهسته اي ايران مركزي، شرق مديترانه و جنوب شرق عربستان، الگوي وزش رطوبتي پرفشار شمال غرب اروپا-كم فشار خليج فارس، الگوي وزش رطوبتي پرفشار سيبري و قزاقستان- كم فشار جنوب شرق ايران و كم فشار مديترانه بوده است. در مجموع نتايج نشان داد كه درياي عرب در تراز پايين و درياي مديترانه در تراز بالا بيشترين نقش را در وزش رطوبتي بارش هاي ايران داشته اند.

Transferring the water vapor in the atmosphere directly depend on the conditions of atmospheric circulation, amount and path of humidity changes related to the atmospheric circulation variation. one of the main factors of atmospheric circulation affecting on transferring the moisture is high pressure centers that if placed on the water surface and humidity resources causes the moisture advection in a widely area. However, the role of low pressure systems and cyclones in advection and moisture flux, although not as much as high-pressure systems, but also played a significant role in transmitting and condition of moisture advection. the aim of this study is survey the moisture advection of Iran's precipitations. in this regard, pressure data, specific humidity, u wind and v wind parameters in 500, 700, 850 and 1000 hpa from NCEP/NCAR database were extracted and analyzed. the results showed that the moisture advection of iran's precipitations is related to the moisture advection pattern of low pressure of dual-core of Sudan and east Mediterranean - Europe high pressure, moisture advection pattern of multicore low pressure of central Iran, east Mediterranean and south east of Saudi Arabian, moisture advection pattern of highpressure of north west of Europe- low pressure of Persian gulf, moisture advection pattern of high pressure of Siberia and Kazakhstan- low pressure of south east of Iran and low pressure of Mediterranean. Overly, the results showed that Arabian Sea in low level and Mediterranean Sea in high level had an important role in moisture advection of Iran's precipitations.