مكان يابي ساخت پناه گاههاي شهري با رويكرد پدافند غيرعامل

Urban Shelter Site selection with Passive Defense Approach

امروزه پدافند غيرعامل اهميت زيادي در زمينه نظامي و مديريت شهري دارد؛ چراكه با پياده سازي اقدامات پيشگيرانه طبق دستورالعمل هاي آن مي توان تا حد زيادي از خسارات وارد آمده از حمله دشمن كاست. يكي از اقدامات مهم در اين زمينه ساخت پناه گاه در سطح شهر به منظور كاهش تلفات انساني در زمان بحران است. ساخت پناه گاه داراي ملاحظات و قوائديست كه يكي از اين ملاحظات، مكان ساخت پناه گاه هاست كه در نقاطي از شهر واقع شوند كه بيشترين افراد ممكن قادر باشند در زمان مناسب به آنجا برسند. در اين پژوهش، مكان يابي پناه گاه شهري با رويكرد پدافند غيرعامل و با استفاده از الگوريتم هاي تصميم گيري چندمعياره انجام شده است. ابتدا از روش تحليل سلسله مراتبي براي وزن دهي معيارها استفاده شد، سپس نقشه هاي معيار توليد شده با استفاده از توابع منطق فازي، فازي سازي و در انتها، نقاط به الگوريتم TOPSIS وارد شده تا ارزيابي و اولويت بندي شوند. در اين پژوهش، 39 لايه اطلاعاتي شهر زاهدان گردآوري و در 15 معيار دسته بندي شد. معيار «فاصله از مراكز حساس و مهم» و «فاصله از مراكز با عملكرد پشتيباني» به ترتيب با 23 و 13 درصد بيشترين وزن؛ و «فاصله از حريم راه آهن» و «شيب زمين» به ترتيب با 1 و 1 درصد كمترين وزن را دارند. پس از اجراي زنجيره پردازشي روي معيارها، لايه خروجي توليد شد و نقشه نهايي مكان يابي پناهگاه شهري ايجاد شد. نتايج نشان مي دهد كه اكثر مناطق شرق و شمال و تا حدودي مركز شهر براي احداث پناه گاه نامناسب هستند، چراكه چندين عامل منفي مانند بافت فرسوده ي شهر، مراكز خطرناك و صنعتي، گسل، آب هاي سطحي، آب هاي زيرزميني و بخشي از خطوط انتقال فشار قوي برق همگي در شرق و شمال شهر متمركز شده و باعث تشديد يكديگر شده اند و باعث شده تنها منطقه غرب و جنوب شهر (و چند منطقه كوچك در شرق و جنوب شرقي شهر) براي احداث پناه گاه مناسب تشخيص داده شوند.

Nowadays “Passive Defense” is very important in urban management and Militarism, because we can reduce damages from enemies attack by complying with its rules. Making urban shelters is one of important actions to reduce human casualties. Making urban shelters have its rules. Finding the best place in city is one of these rules which should be complied. The shelter must be created in place that people can reach very fast in the crisis. In this paper urban shelter site-selecting implemented using multi criteria decision making algorithms with passive defense approaches. In the first step, Analytical Hierarchy Process (AHP) method is used in order to determine the weight of each criterion. Then, we use fuzzy logic functions to produce fuzzificated factor maps. Finally, we utilize TOPSIS algorithm to evaluate all the points of city and create assessment map. Zahedan (in the southeast in Iran) is chosen as case study. In this paper 39 layers (map) gathered and categorized into 15 factor. Most weight is dedicated to “Distance from important points” (23 %) and lowest weight is dedicated to “slope” (1 %). The results shows most areas in the east and the north and center of the city are not suitable places to build urban shelters since several inappropriate factors like “Distance to fault” , “Distance to Old buildings” , “Distance to dangerous area” , “Distance to rivers” , “Distance to under waters” and “Distance to high voltages power lines” are focused in these areas and intensify the effect of each other’s. And the west area in the city (and some small limited areas in northeast and southeast) is suitable for urban shelter.