شناسايي عوامل قارچي همراه با بيماري لكه برگي درختان صنوبر(spp. (Populus در استان آذربايجانشرقي و بخشي از استان هاي آذربايجان غربي و اردبيل

چكيده بيماري هاي لكه برگي جزو بيماريهاي مهم اندامهاي هوايي درختان صنوبر به شمار ميروند كه باعث ايجاد خسارت اقتصادي در اين ميزبان مي شوند. گونههاي متعلق به جنسهاي Septoria و Marssonina از عمده قارچ هايي هستند كه در ايجاد اين بيماري ها نقش دارند. در استان آذربايجانشرقي علي رغم خسارت قابل توجهي كه لكه برگي ها به درختان صنوبر وارد ميسازند عوامل قارچي دخيل در ايجاد اين بيماري ها هنوز ناشناخته باقي ماندهاند. پژوهش حاضر با هدف شناسايي و بررسي بيماري زايي قارچهاي همراه با بيماري لكه برگي درختان صنوبر در استان آذربايجانشرقي و بخشي از استان هاي آذربايجانغربي و اردبيل انجام پذيرفت. در اين تحقيق 134 جدايه قارچي از 220 نمونه داراي علايم لكه برگي جداسازي، خالصسازي و مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس خصوصيات ريختشناسي گونههاي Septoria populi، Bipolaris spicifera، B. sorokinia، Exserohilum cf. protrudens، Stemphylium sp.، Sporormiella minimoides، Nigrospora oryzae، Epicocum nigrum، Marssonina castagnei وArthrinium sacchari به عنوان گونههاي قارچي همراه با بيماري لكه برگي درختان صنوبر در مناطق مورد بررسي شناسايي شدند. در اين بين گونه Se. populiبا فراواني 88% به عنوان گونه غالب معرفي گرديد. آزمون بيماريزايي به روش برگ بريده براي جدايههاي فوق انجام پذيرفت و گونه هاي Se. populi، B. spicifera، B. sorokiniana، Stemphylium sp.، N. oryzae، Ep.nigrum، M. castagnei و A. sacchari علايم بيماري را در شرايط آزمايشگاهي نشان دادند. اين نخستين گزارش از بيماري زايي گونههاي A. sacchari، ، Sp. minimoides و Ex.cf protrudens بر روي صنوبر است. واژه هاي كليدي: صنوبر، بيماري لكه‌برگي، استان آذربايجان شرقي.

Abstract Leaf spot diseases are among the important foliar diseases of poplar trees, causing economic crop loss on this host. Species in the genera Septoria and Marssonina are the main fungal groups causing leaf spot disease on poplar trees, worldwide. Even though leaf spot diseases cause considerable damage on poplar trees in East Azarbaijan province, very little attention has been paid on the identification of the causal agents of disease in this region. The present study was aimed to characterize the causal agents of leaf spot diseases on poplar trees in East Azarbaijan, part of West Azarbaijan and Ardabil provinces and to further evaluate their pathogenicity on poplar trees. A total number of 134 fungal isolates were recovered from 220 samples with leaf spot symptoms on poplar trees during 2013 growing season. Morphological and cultural characterization of isolates revealed Septoria populi, Bipolaris spicifera, B. sorokiniana, Exserohilum cf. protrudens, Stemphylium sp. Sporormiella minimoides, Nigrospora oryzae, Epicoccum nigrum, Marssonina castagnei and Arthrinium sacchari as fungal species associated with leaf spot disease of poplar. Septoria populi was the most dominant species with isolation frequency of 88%. The pathogenicity assay using detached leaf method revealed Se. populi, B. spicifera, B. sorokiniana, Stemphylium sp., N. oryzae, M. castagnei and A. sacchari being pathogenic on poplar leaves under laboratory conditions. This is the first report on the occurrence and pathogenicity of A. sacchari, Sp. minimoides and Ex. cf. protrudens on poplars trees. Keywords: East Azarbaijan province, Leaf spot disease, Poplar trees.