مدل‌سازي ارزيابي تخريب زمين و ارايه سيستم‌ هشدار اوليه بيابان‌زايي

Modelling and assessment of land degradation and EWSs of desertification

تخريب زمين در مناطق خشك به‌عنوان پديده‌اي فيزيكي-زيستي و اقتصادي-اجتماعي شناخته شده است و در نهايت، منجر به كاهش حاصلخيزي خاك مي‌شود. فرايندهاي متعددي باعث ايجاد اين پديده مي‌شود كه يكي از آن‌ها بيابان‌زايي است. در اين تحقيق، نخست روند بيابان‌زايي با استفاده از مدل IMDPA در يك دوره ده‌ساله در بيابان‌هاي ساحلي جنوب شرق ايران مورد مطالعه قرار گرفت و سپس با تعيين حدود آستانه‌اي براي هريك از شاخص‌هاي مورد مطالعه، سيستم هشدار اوليه بيابان‌زايي (D-EWSs) ارايه شد. از نتايج به‌دست‌آمده از نقشه‌هاي محدوده هشدار در معيار اقليم، مي‌توان چنين بيان كرد كه منطقه مورد مطالعه در يك روند غيرخطي براي عبور از آستانه‌ها قرار داشته است، به‌طوري‌كه بازه زماني 1381-1384 منطقه از حدود آستانه‌اي عبور كرده و در محدوده هشدار قرار گرفته و بعد از آن روندي صعودي را طي كرده است. بايد اشاره كرد كه نتايج حاصل از تجزيه و تحليل معيار آب نيز نشان‌دهنده اين موضوع بود كه در بازه زماني 1381-1383 از نظر شاخص سطح نوسانات سفره روندي صعودي را در ابتدا داشته و در طول سال‌هاي 1384-1385 روند سطح سفره به‌طور شگفت‌انگيزي افزايش يافته، اما در نهايت با توجه به بهبودي بارش در سال 1386، اين موضوع از شدت خود كاسته است.

Land degradation are known in dry lands as a physical - environmental and economic - social phenomenon that eventually lead to declining of soil fertility. Several processes are caused this as well as one of them is desertification. In this research attempt to modeling the process of desertification with use IMDPA model in a ten years period in southeast coastal of Iran desert, the first. Finally, with define a threshold for each indicators of this model were presented an early warning system (D-EWSs). We concluded from the results of the warning map in climate benchmark that study area has been in a non-linear trend for the cross thresholds. So that in the period of 2001-2004 region has been crossed from thresholds and located in a range warning and then followed a rising trend. Should be noted that the results of the analysis in water benchmark indicated that in the 2001-2004 period the first had an upward trend and during the 2004-2005 year the ground water table increase enhanced dramatically. But ultimately according to improvement of precipitation in 2006 year it did reduce from its intensity.