اهميت تاج پوشش تك پايه هاي درختي در حفظ بانك بذر گياهان مناطق خشك (مطالعه موردي: زرين دشت، استان فارس)

Importance of individual tree patches on soil seed bank conservation in the arid regions (case study: Zarin Dasht, Fars province)

اين مطالعه با هدف بررسي اثر تاج پوشش درخت كنار (Ziziphus spinachristi) بر خصوصيات بانك بذر خاك (تراكم، غناي گونه اي و تشابه بانك بذر با پوشش گياهي روزميني) در مراتع جنوب استان فارس انجام شد. جهت انجام اين مطالعه،40 پلات 4 متر مربعي در زير درخت كنار و محيط اطراف آن مستقر گرديدند و نمونه هاي خاك از دو عمق 5-0 و 10-5 توسط اوگر برداشت شد. پوشش گياهي روزميني نيز در فصل رشد گونه هاي گياهي شناسايي و ثبت گرديد. جهت مقايسه هريك از خصوصيات بانك بذر خاك بين دو منطقه (زيرتاج پوشش و خارج آن) از آزمون t جفتي استفاده شد. همچنين از اين آزمون جهت مقايسه هر يك از خصوصيات بانك بذر خاك بين دو عمق هر منطقه نيز استفاده شد. نتايج نشان داد كه تراكم، غناي گونه اي و تشابه بانك بذر خاك با پوشش روزميني در زير تاج پوشش درخت كنار بطورمعني داري بيشتر از فضاي باز اطراف آن مي باشد. ضمن اينكه تراكم و غنا گونه اي در عمق 50 بطور معني داري بيشتر از عمق 105 سانتي متر بود. مي توان گفت كه تاج پوشش گونه هاي درختي عاملي در جهت حفظ و ذخيره بانك بذر خاك گونه هاي گياهي بويژه علفيها (Asphodelus albus ، Antigonon sp. ، Stipa capensis, ، Plantago stokesii Geranium sp. ) مي باشد و بنابراين تاكيد بر حفظ آنها در مراتع خشك مي گردد.

This study aimed to investigate the effect of canopy cover of individual woody patches on soil seed bank characteristics viz. density, richness and the similarity between soil seed bank and above ground vegetation. The study was conducted in Mazayjan, Zarindasht, south of Fars province in 2013. Therefore, 40 4m2 plots beneath and outside of Ziziphus spinachristi (dominant woody species) were established. Soil sles were collected within two depths (05 and 510 cm) in each plots by augur to test the germination of the seeds buried in the soil in the greenhouse. Above ground vegetation was also estimated at the growth season. Paired ttest was used to compared soil seed bank characteristics between the two depths, and between inside and outside of the Z. spinachristi canopy cover. The results showed that seed bank density, richness and its similarity with above ground vegetation were significantly higher inside the patches than bare soil. Seed density and richness were significantly higher in the upper than lower layer of soil. As a result, in the dry region, the cover of woody plants is important in conservation of soil seed bank particular for herb species e.g. Asphodelus albus, Antigonon sp., Stipa capensis, Plantago stokessi and Geranium sp.