رديابي مولكولي و تعيين پراكنش ويروس موزاييك ايراني قياق در استان گلستان

چكيده ويروس موزاييك ايراني قياق (Iranian Johnson grass mosaic virus, IJMV) يكي از مهمترين پوتي ويروس هاي غلات است و علايمي مانند موزاييك نواري و نوارهاي نكروتيك قرمز را در ذرت، سورگوم و قياق ايجاد مي كند. در سال هاي اخير اين علايم به صورت وسيع در استان گلستان مشاهده شده است. با توجه به منشا بومي و امكان بقا اين ويروس در ميزبان هاي غير زراعي و علف هاي هرز، و نيز اهميت كشت غلات در استان گلستان، آگاهي از ميزان گسترش آن، به ويژه در مناطق عمده كشت ذرت، ضروري است. در تحقيق حاضر به منظور رديابي سرولوژيكي و مولكولي و تعيين پراكنش IJMV در استان گلستان، از گياهان ذرت، سورگوم و برخي علف هاي هرزتيره غلات با علايم موزاييك و نوارهاي نكروتيك قرمز در چهار مرحله نمونه برداري صورت گرفت. سپس براي تعيين آلودگي نمونه ها آزمون سرولوژيكي الايزا انجام شد. همچنين با استفاده از آزمون مولكولي RT-PCR و جفت آغازگرهاي عمومي پوتي ويروس ها، بخشي از پروتيين پوششي ويروس تكثير گرديد. نتايج نشان داد كه از بين 350 نمونه، تعداد 164 عدد (47 درصد) در آزمون الايزا واكنش مثبت و 186 نمونه واكنش منفي نشان دادند. بيشترين آلودگي در نمونه هاي ذرت ديده شد. همچنين نتايج حاصل از الكتروفورز محصول PCR بر روي ژل آگارز، نشانگر تكثير قطعه اي به اندازه مورد انتظار حدود 327 جفت باز در نمونه هاي آلوده بود. هدف تحقيق حاضر تعيين پراكنش IJMV و ميزان آلودگي مناطق مختلف استان گلستان به اين ويروس بود كه با توجه به نتايج بدست آمده مي توان گفت IJMV پراكنش وسيعي در استان گلستان دارد. واژه هاي كليدي: پوتي ويروس هاي غلات، ذرت، ويروس موزاييك ايراني قياق، RT-PCR.

Abstract Iranian Johnson grass mosaic virus (IJMV) is one of the most important cereal viruses and can cause viral symptoms such as stripe mosaic and red necrotic stripe in corn and sorghum. Recently, these symptoms widely observed in corn and sorghum fields of Golestan province. With regard to native origin and possibility of the virus survival in wild plant hosts and importance of the cereal cultivation in Golestan province, it is necessary to study its incidence, especially in important regions of corn growing farms. In this study, in order to serological and molecular detection and studying the distribution of IJMV in Golestan province, a total of 350 samples were collected from maize, sorghum and some weeds from poaceae family showing mosaic and red necrotic stripe symptoms in 4 stages. Infected samples were checked by ELISA test. A part of coat protein gene of IJMV was amplified in RT-PCR test using general primer pair of potyviruses. The result showed that through 350 samples, 164 (47 per-cent) showed positive reaction and 186 samples showed negative reaction in ELISA test. Maximum infection was in maize samples. The RT-PCR test led to amplification of expected fragment of 327 bp. The purpose of this study is determining of the distribution of IJMV and its extent of infection in different areas of Golestan province. According to the result of this study it has shown that IJMV has a high incidence in Golestan province. Keyword: Cereal potyviruses, Iranian Johnson grass mosaic virus, Maize, RT-PCR.