تاثير اسانس هاي گياهان دارويي مرزه، L. Satureja hortensis، ترخون، Artemisia dracunculus L. و آويشن باغي، Thymus vulgaris L. بر شاخص هاي تغذيه اي سوسك كلرادوي سيب زميني، Leptinotarsa decemlineata (Sa

چكيده سيب زميني،Solanum tuberosum L. ، يكي از محصولات كشاورزي بسيار مهم در جهان مي باشد. اين محصول مورد حمله آفات مختلفي از جمله سوسك كلرادوي سيب زميني، Leptinotarsa decemlineata (Say)، قرار مي گيرد. با توجه به اين كه خاصيت حشره كشي و ضد تغذيه اي بعضي از تركيبات گياهي روي آفات متعددي به اثبات رسيده است، لذا در اين تحقيق تاثير اسانس سه گياه دارويي مرزه، L. Satureja hortensis، ترخون، Artemisia dracunculus L. و آويشن باغي، Thymus vulgaris L. بر شاخص هاي تغذيه اي سوسك كلرادوي سيب زميني مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش ها در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تيمار (سه اسانس گياهي) و چهار غلظت (در لارو سن دوم و سوم 4، 6، 8 و10 پي‌پي‌ام و در لارو سن چهارم و حشرات كامل 10، 12، 14 و 16 پي‌پي‌ام) و با 15 تكرار در اتاقك رشد تنظيم شده در دماي1±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±65 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي انجام گرفت. اسانس هاي مورد بررسي روي شاخص هاي تغذيه اي لاروهاي سنين دوم، سوم، چهارم و حشرات كامل سوسك كلرادوي سيب زميني اثر مطلوبي داشتند، ولي اسانس مرزه در تمامي غلظت هاي مورد بررسي نرخ رشد نسبي، نرخ مصرف نسبي، كارايي تبديل غذاي خورده شده مراحل لاروي و حشره كامل سوسك كلرادوي سيب زميني را در مقايسه با اسانس دو گياه ديگر به طور معني داري بيشتر كاهش داد و تاثيرمنفي بيشتري بر شاخص تغذيه اي مراحل رشدي داشته است. بنابراين، اگر بتوان اسانس گياه مرزه را به روشي فرموله كرده ودوام آن را در مزرعه افزايش داد مي توان از آن در كنترل سوسك كلرادوي سيب زميني استفاده نمود. واژه هاي كليدي: سوسك كلرادوي سيب زميني، اسانس هاي گياهي، شاخص هاي تغذيه اي

Abstract Potato, Solanum tuberosum L. is an important vegetable crop throughout the world. This crop is attacked by various pests such as Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say). Since many plant compounds have been found with insecticidal and deterrent effects against many insect, in this research the effects of essential oils of three medicinal plants including: Satureja hortensis L., Artemisia dracunculus L. and Thymus vulgaris L. were investigated on nutritional indices of Colorado potato beetle. This study was conducted in a completely randomized experiment with three treatments (three essential oils) and each treatment with four concentrations (4-10 ppm for 2nd and 3rd larvae and 10-16 ppm for 4th and adult) and each concentration with 15 replications in a growth chamber set at 25±1?C, 65±5 % RH in 16:8 (L:D) h conditions. Essential oils of all three medicinal plants in this research showed insecticidal and nutritional deterrence effects on 2nd, 3rd, 4th and adult of Colorado potato beetle but in all concentrations, essential oil of S. hortensis decreased relative growth rate, relative consumption rate and efficacy of conversion of ingested food of larval stages and adult of Colorado potato beetle significantly in comparison to the other oils and affected feeding deterrence index in all stages. Therefore, if a suitable formulation method of the essential oil of S. hortensis could be found and the persistence of the formulated material is increased under the field conditions, it could be used for applications in integrated management of the Colorado potato beetle. Keywords: Colorado potato beetle, Essential oils, Nutritional indices.