مباني فلسفي حِكمي صنعت (با تاكيد بر آراي فلاسفه اسلامي)

اصطلاح «صنعت» يكي از شايع ترين مفاهيم حوزه تمدن اسلامي است كه كاربردهاي متفاوتي داشته است. اطلاق اين اصطلاح بر صنايع بشري، بخشي از معناي عام آن بوده است. حكما و دانشمندان اسلامي، مباحثي اساسي را درباره صنعت طرح كرده اند كه امروز مي توان با الگوگيري از آن ها، عرصه هاي جديدي را در اين موضوع باز كرد. مسئله اين پژوهش، نگاهي فلسفي به صنعت و تبيين مباني حكمي آن بر اساس آراي حكماي اسلامي است. مسئله نگاه فلسفي به صنعت با وجود اهميت و ضرورت در دوران معاصر، هنوز از ديدگاه فلسفه و فيلسوفان اسلامي مورد پژوهش جدي قرار نگرفته است. در اين مقاله ضمن برشمردن جهان بيني حاكم بر صنعت در نگاه حكماي اسلامي، به تحليل و تبيين اين مباني مي پردازيم. آگاهي از اين مباني براي فهم نگرش حكماي اسلامي به صنعت اهميت دارد تا از اين رهگذر، چگونگي سريان جهان بيني حكماي اسلامي بر صنايع سنتي مشخص شود و اين مهم ما را در تدوين مباني فلسفي صنعت مبتني بر نگرش حكمت اسلامي توانا مي كند. تقليدي بودن صنعت از طبيعت، تقدم طبيعت بر صنعت، نگرش تشكيكي به صنايع، حكيمانه بودن تنوع صنايع، تبيين متافيزيكي از ضرورت وجود صنايع، نگرش معنوي به صنايع، روش كيفي، و تنوع روشي، اهم مباني فلسفي حاكم بر صنعت قديم است.