ارزيابي سناريوهاي مختلف مديريت سفره آب زيرزميني دشت بروجن - فرادنبه با استفاده از مدل WEAP

Assessment of different groundwater management scenarios in Broujen- Faradonbeh plain using the WEAP model

منابع آب زيرزميني در مناطق خشك و نيمه‌خشك، حياتي‌ترين منبع آب براي توسعه پايدار است و بنابراين حفاظت از اين منابع با ارزش ضروري است. ميانگين افت سالانه حدود 44/0 متر سطح ايستابي سفره آب زيرزميني دشت بروجن- فرادنبه در استان چهارمحال و بختياري در سال‌هاي اخير نشان از برداشت بي‌رويه آب در اين دشت دارد. براي اين پژوهش از داده‌هاي چاه‌هاي مشاهده‌اي منطقه بين سال‌هاي 1371 تا 1390 (جديدترين اطلاعات شروع پژوهش) و همچنين نتايج محاسبات بيلان سفره استفاده شد. پس از ارزيابي منابع و مصارف آب زيرزميني دشت بروجن- فرادنبه با مدل WEAP، راه‌كارهاي مديريتي براي حفاظت از اين آبخوان در قالب هفت سناريو تهيه شد. هر كدام از راهكارهاي مديريتي شامل تغيير الگوي كشت، افزايش راندمان آبياري و اعمال محدوديت برداشت آب از سفره و حالت‌هاي تركيبي آن‌ها در مدل WEAP استفاده شد. نتايج نشان داد سناريوهاي افزايش بازده آبياري با به كارگيري سيستم‌هاي نوين آبياري و جايگزين كردن 25 تا 50 درصد سطح زيركشت يونجه و سيب‌زميني با گندم آبي در كنار اعمال محدوديت برداشت آب از سفره كارگشا خواهد بود. مدل WEAP داراي قابليت بالايي در تعريف سناريوهاي مديريتي است و به عنوان يك ابزار پشتيباني تصميم قابل استفاده است.

Groundwater resources in arid and semi-arid areas are the most critical resources for sustainable development and hence, protecting of these resources is essential. The yearly average decline of 0.44 meters in the groundwater level of the Broujen- Faradonbeh aquifer reflects the excessive abstraction of the plain aquifer. In this study, long term (1992-2011) piezometric data and water budget results were taken into account in evaluating groundwater resources using the WEAP model and then management actions were applied to protect the aquifer. Each of management actions was evaluated as a scenario in the WEAP model. All of seven considered management scenarios, including changes in cropping pattern, increase in efficiency of irrigation, and water withdrawal restriction with combining to each other were carried out in the WEAP model. The results showed that increasing in efficiency of irrigation by using modern irrigation systems, replacement of 25 to 50 percent of alfalfa and potato area with wheat cultivation would be useful adjacent to make restriction in groundwater withdrawal. The results also showed that the WEAP model has high capability in scenario development and assessment.