تحليل و رتبه‌بندي پايداري كلانشهر تهران در بين شهر‌هاي جهاني

Analysis and Ranking of Tehran Metropolitan Sustainability Among Global Cities

در عصر جهاني شدن اقتصاد كلانشهرها نقش مهمي در توسعه‌ي كشورها بويژه دركشورهاي در حال توسعه ايفا مي‌كنند. امروزه كلانشهرها با ورود به شبكه‌ي شهرهاي جهاني به بازارهاي وسيع جهاني سرمايه، فناوري‌هاي پيشرفته، گردشگري و تجارت دسترسي پيدا نموده و از اين طريق زمينه‌ي پويايي اقتصادي و اجتماعي آنها فراهم مي‌گردد. اين تحقيق به دنبال اثبات اين نظريه است كه برنامه‌ريزي و تلاش‌هاي مديران شهرها به ويژه كلانشهرها براي اتصال به شبكه‌ي شهرهاي جهاني گامي در راستاي توسعه‌ي شهرها بوده است. به دليل مزاياي اين شبكه از جمله جريان سرمايه‌هاي خارجي، فناوري‌هاي توليد و تسهيل در تبادل و صدور كالاهاي توليدي به بازارهاي جهاني، مي‌توان بخش عمده‌اي از مشكلات و چالش‌هاي موجود را حل نمود. در اين ارتباط، تحقيق حاضر رابطه‌ي بين رتبه شهر جهاني و ميزان پايداري آنها را مورد بررسي قرار داده است. به منظور بررسي اين رابطه به نتايج تحقيقات تيلور و همكارانش در مورد تعيين و رتبه‌بندي شهرهاي جهاني استناد شده است. ابتدا 16 شهر از بين شهرهاي جهاني از هر دو گروه از كشورهاي در حال توسعه وتوسعه‌يافته به همراه كلانشهر تهران انتخاب گرديد و سپس وضعيت شاخص‌هاي اقتصادي، اجتماعي، زيست محيطي و كالبدي اين شهرها استخراج و با استفاده از مدل تاپسيس وضعيت پايداري آنها رتبه‌بندي گرديد. در مرحله‌ي نهايي رتبه‌ي پايداري آنها با رتبه‌ي شهر جهاني مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج حاصله نشان مي‌دهد شهرهايي كه در رتبه‌بندي شهرهاي جهاني از جايگاه و رتبه‌ي بالايي برخوردار هستند به همان ميزان داراي رتبه‌ي پايداري بالاتري هستند. در اين ميان كلانشهر تهران هم كه در رتبه‌بندي تيلور از حداقل امتياز و داراي كمترين شواهد از جهاني شدن بود، داراي رتبه‌ي كمتري از پايداري مي‌باشد. همچنين نتيجه‌ي آزمون همبستگي بين شاخص‌هاي جهاني شدن و شاخص‌هاي پايداري داراي ضريب معناداري مثبت (54/0) بوده كه تا حدودي نشان از رابطه‌ي مثبت بين جهاني شدن شهر و توسعه‌ي پايدار شهري مي‌باشد.

In the era of globalization of economy, metropolises play an important role in countries development, especially in developing countries.Today, metropolises by entering into the global cities network have access to the world-wide capital markets, advanced technologies, tourism and trade and thereby the background of economic and social dynamic is provided. The Aim of this research is to prove this theory that the planning and efforts of urban managers particularly metropolises for connecting to the global cities network was a step in the development of cities. Due to the benefits of this network, including the flow of foreign capitals, production technologies and facilitating the exchange and export of manufactured and produced goods in to the world markets, major parts of the present problems and challenges can be solved. In this regard, this research has considered the relationship between the rank of the global city and the rate of their stability. In order to study this relationship, the results of Taylor and his colleagues study about determining and ranking the global cities have been used. Firstly 16 cities among the world cities of the both groups of developing countries and developed countries as well as Tehran metropolis was selected and then the status of economical, social, environmental and physical indicators of these cities were extracted and was ranked using TOPSIS model. At the final stage the rank of their sustainability was compared with the rank of their global city. The results show that the cities with high ranking and position among in the ranking of global cities equally have higher stability. Meanwhile Tehran metropolis also had the least privilege and evidence of globalization in the rankings of Taylor, has the less rank of stability. Also, the results of correlation test between globalization variable and sustainability is a positive significant coefficient 0.54 which implies a positive and significant relation between globalization of city and urban sustainable development.