بررسي ويژگي‌هاي كمي و كيفي گونه‌هاي زربين (Cupressus sempervirens var. horizontalis) و كاج بروسيا (Pinus brutia Ten) جنگل‌كاري شده در منطقه راميان، استان گلستان

Examination of Quantitative and Qualitative Characteristics of Cupressus Sempervirens Var. Horizontalis and Pinus Brutia in Plantation Forests in the Ramian, Golestan Province

سابقه و هدف: كاهش سطح جنگل‌هاي طبيعي در نتيجه عوامل مختلف سبب شده كه جنگل‌كاري با هدف توسعه سطح جنگل و توليد چوب از اهميت ويژه‌اي برخوردار شود. بنابراين ارزيابي جنگل‌كاريهاي انجام گرفته مي‌تواند نقش مهمي در ايجاد جنگل‌كاريهاي با كيفيت و كميت بهتر در آينده ايفا نمايد. هدف از اين مطالعه بررسي ويژگي‌هاي كمي و كيفي گونه‌هاي زربين و كاج بروسيا جنگل‌كاري شده در شهرستان راميان مي‌باشد. مواد و روش‌ها: به اين منظور با جنگل گردشي و بازديد از منطقه طرح جنگلداري نعيم‌آباد راميان دو توده جنگل‌كاري زربين و كاج بروسيا انتخاب شد. سپس در داخل هر يك از توده‌ها 4 قطعه نمونه يك هكتاري (100×100) مشخص شد. جهت سهولت در برداشت داده‌ها و مقايسات آماري هر يك از آن‌ها به قطعه نمونه‌هاي 2500 متري تقسيم و در نهايت در هر يك از توده‌ها 16 قطعه نمونه مورد آماربرداري قرار گرفت. مشخصه‌هاي كمي و كيفي درختان شامل: نوع گونه، قطر برابرسينه تا دقت سانتي‌متر، ارتفاع كل تا دقت متر، ارتفاع تنه تا دقت متر، قطر تاج، شادابي تاج، تقارن تاجي، وضعيت و فرم تنه اندازه‌گيري و ثبت شد. جهت مقايسه مشخصه‌هاي كمي درختان دو توده از آزمون t مستقل و جهت مقايسه مشخصه‌هاي كيفي از آزمون ناپارامتريك من‌ويتني استفاده شد. يافته‌ها: نتايج تحقيق نشان داد كه ميانگين قطر برابرسينه، ارتفاع كل، ارتفاع تنه و مساحت تاج تك پايه كاج بروسيا به ترتيب با مقادير 25/50 سانتي‌متر، 12/5متر، 4/45 متر و 16/30 مترمربع نسبت به گونه زربين به ترتيب با مقادير 15 سانتي‌متر، 9/70 متر، 3/75 متر، 9/70 مترمربع، داراي مقادير بيشتري است. در مقابل به لحاظ تعداد در هكتار، درصد تاج پوشش، سطح مقطع، حجم در هكتار و ضريب قدكشيدگي گونه زربين بيشترين ميزان را دارا مي‌باشد. همچنين نتايج مشخص كرد كه پس از 27 سال از كاشت ميزان زنده‌ماني زربين با 74/5 درصد بيشتر از كاج بروسيا 59/5 مي‌باشد. بررسي مشخصه‌هاي كيفي شادابي، تقارن و وضعيت تاج درختان نيز اختلاف معني‌داري را بين دو گونه نشان داد. نتيجه‌گيري: بطور كلي مي‌توان گفت كه كاج بروسيا با توجه به مقادير بيشتر مشخصه‌هاي مورد بررسي موفق‌تر از گونه بومي زربين بوده است. هر چند ميزان زنده‌ماني، تعداد و حجم در هكتار گونه‌ زربين بيشتر از كاج بروسيا مي‌باشد بنابراين مي‌توان گفت كه توده جنگل‌كاري كاج بروسيا در مقايسه با توده جنگل‌كاري زربين از وضعيت مناسب‌تري برخوردار مي‌باشد. يا در نهايت مي‌توان گفت با توجه به موفقيت نسبي كاج بروسيا، اين گونه براي جنگل‌كاري آتي در اين منطقه پيشنهاد مي‌شود.

Background and objectives: Currently plantation forests consist around 7% of the world's forests' area and a significant share of timber production. Therefore, evaluating carried plantations could be a basis for managers to improve the quantity and quality and increase the success rate in the next years. Materials and methods: The purpose of this study is to examine quantitative and qualitative characteristics of Cupressus sempervirens var. Horizontalis and Pinus brutia in plantation forests in Ramian. For this purpose, by visiting forest management plan of Ramian Naeemabad two plantation forests' species of Cupressus sempervirens var. Horizontalis and Pinus brutia were selected. Then, within each stand 4 plots one hectare (100×100m) were determined. Qualitative and quantitative characteristics of trees including species, DBH, trunk height, crown diameter, crown freshness, crown symmetry, trunk state and form were measured and recorded. Independent t-test was used to compare quantitative characteristics of trees of two stands and to compare qualitative characteristics non-parametric Mann-Whitney test was used. Results: The study results showed that DBH, total height, trunk height and crown area, pinus brutia were 25.50cm, 12.50m, 4.48m, 16.30m², respectively, more than Cupressus sempervirens var. Horizontalis values. In terms of n.ha, basal area, volume and slenderness of coefficient, Cupressus sempervirens var. Horizontalis has the highest values. Also the results showed that after 27 years of planting survival rate of Cupressus sempervirens var. Horizontalis is 74.5 percent, more than Pinus brutia, 59.5%. Examining qualitative characteristics including freshness, symmetry, and crown state showed a significant difference between the two species. Conclusion: In general, we can say that Pinus brutia due to higher values of examined characteristics has been more successful than endemic species of Cupressus sempervirens var. Horizontalis. Although the survival and per ha density of Cupressus sempervirens var. Horizontalis is more than Pinus brutia. So it can be said that the choice of species is very important when afforestation according to growing conditions and the area site. Conclusion: In general, we can say that Pinus brutia due to higher values of examined characteristics has been more successful than endemic species of Cupressus sempervirens var. Horizontalis. Although the survival and per ha density of Cupressus sempervirens var. Horizontalis is more than Pinus brutia. So it can be said that the choice of species is very important when afforestation according to growing conditions and the area site