كليدواژه :
افت حجمي , شرايط محيطي , مشخصات كمي , راش
چكيده فارسي :
سابقه و هدف:
بهره‌برداري يكي از فعاليت‌هاي مديريتي در جنگل است كه شامل قطع درختان نشانه‌گذاري شده، انداختن، سرشاخه زني، بينه‌بري، تاج-بري و در نهايت چوبكشي و انتقال بينه‌ها به محل دپو چوب‌آلات مي باشد. از اين رو در صورت طراحي و اجراي ضعيف اين پروسه، هزينه‌ها افزايش يافته و صدمات زيست محيطي و نيز صدمات اقتصادي و اجتماعي زيادي همچون افت زياد چوب، استفاده محدود از منابع موجود و صدمه به نيروي كار را بدنبال خواهد داشت. مطالعه حاضر با هدف بررسي عوامل موثر بر حجم كنده از جمله: شيب زمين، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دريا و قطر سطح كنده در تعيين حداقل حجم چوب باقيمانده از كنده درختان انجام گرديد، تا با استحصال قطورترين و كاربردي‌ترين بخش چوب در بخش كنده درختان هم باعث افزايش ميزان استحصال و بهره‌وري از درختان شده و هم فشار وارده و برداشت بيشتر از عرصه‌هاي جنگلي كاهش يابد.
مواد و روش‌ها:
اين پژوهش در 5 پارسل از سري‌هاي 1، 2 و 3 طرح جنگلداري ناو از رويشگاه‌هاي اصلي گونه راش در جنوب‌غربي درياي خزر در شهرستان تالش، بخش اسالم استان گيلان انجام شد. تعداد 160 اصله درخت راش به روش تصادفي در طبقات قطري 10 تا 115 سانتيمتر كه مورد نشانه‌گذاري قرار گرفته و توسط كارگران بخش جنگل شركت اسالم قطع شده بودند، انتخاب شدند. در راستاي هدف تحقيق برخي از مشخصات كمي اين درختان از جمله: ارتفاع كنده، قطر سطح كنده، قطر برابر سينه و ارتفاع درختان مقطوعه اندازه‌گيري و در فرم-هاي مربوطه ثبت شد. به منظور بررسي وجود اختلاف بين ميزان چوب حاصل از كنده درختان (نسبت به حجم كامل درخت) در طبقات مختلف ارتفاع از سطح دريا، شيب زمين، جهت شيب و كيفيت تنه درختان از آناليز واريانس يك طرفه و مقايسه ميانگين‌هاي دانكن استفاده شد تعيين همبستگي بين شيب و جهت عرصه مورد مطالعه در طبقات مختلف ارتفاعي با حجم كنده باقيمانده نيز با استفاده از همبستگي پيرسون انجام شد.
يافته‌ها:
با توجه به نتايج حاصل از تجزيه واريانس يك طرفه، كيفيت تنه، قطر سطح كنده و عامل ارتفاع از سطح دريا ارتباط معني‌دار مثبت با ميزان حجم كنده و حجم تنه درختان راش نشان دادند به طوري كه بيشترين مقدار حجم تنه و حجم كنده در ارتفاع 1440-1650 متر از سطح دريا، در درختاني با كيفيت تنه چنگالي، دو‌شاخه چنگالي و سيلندريك كه داراي قطر بيشتر از 90 سانتيمتر بودند مشاهده شد. بر طبق نتايج 95/63 درصد درختان در ارتفاعي كمتر از نصف قطر سطح كنده، قطع شده اند. نتايج همبستگي پيرسون، همبستگي معني‌داري را بين حجم تنه و حجم كنده با قطر سطح كنده و كيفيت تنه نشان داد به طوريكه با افزايش قطر سطح كنده، حجم كنده باقيمانده نيز افزايش يافته است.
نتيجه‌گيري:
قسمت‌هاي نزديك به محل كنده در درختان، از قسمت‌هاي باارزش درخت محسوب مي‌شوند كه در صورت باقي‌ماندن به صورت ارتفاع بلند، چوب زيادي را از چرخه توليد خارج مي‌كنند از‌اين‌رو ارتفاع كم كنده، نقش بسزايي در افزايش حجم چوب خروجي و افزايش درآمد ناشي از آن دارد. در اين پژوهش علي‌رغم قطور بودن درختان، قطع در ارتفاعي كمتر از نصف قطر كنده صورت گرفت و كنده‌هاي باقي-مانده ارتفاع و حجم كمي داشتند كه سبب ايجاد كمترين افت چوب صنعتي در هنگام قطع و بهره‌برداري شد.
چكيده لاتين :
Background and objectives
Forest utilization a management activities that first is marked the beginning and then included in logging off, lopping, Binet-saws, miter saws and finally skidding and transport of wood logs. Thus, in case of poor design and implementation of this process increased costs and environmental damage, such as loss of woods, limited use of resources and damage to the workforce. This study aimed to determine the minimum amount of waste wood and logs were cut down stresses level, to the extraction of the thickest and most functional wood logs also increased the recovery and productivity of trees and harvesting is the most pressure reduce forest areas.
Materials and methods:
The study present carriers in 5 compartment and 3 districts (1 , 2 and 3) of the habitat of the species beech forest in the south of the Caspian Sea in the city's efforts, the Asalem region, Guilan province. The 160 stem beech trees were marking selected of 10 to 115 cm in diameter classes randomly form and cutting by Asalem companies forest sector workers. Characteristics tree were measurements and recorded on forms. After entering data into Excel to determine the difference between the volume wood from bults (relative to the total volume of trees) at different levels of height, slope, aspect and quality of trees and the correlation between they with bults volume remained high was used of SPSS 20 software.
Results
The results show that between, quality of the trunk, diameter of the surface bults and topographical, significant relationship exited elevation with the volume bult and volume truck. so observation that the highest volume of the trunk and bult in elevation of 1440-1650 meters, with quality trunk forks, fork and cylindrical plugs in diameters greater than 90 cm. Results of Pearson correlation, statistically significant relationship exited between volume truck and volume of bults revealed with quality truck and diameter of the surface bult.
Conclusion
In this study, the despite to exited the extra large diameter trees,but was cut in the lower height from half diameter bults and reamander bults had the low height and volume, Which cause minimal loss of industrial wood when cut operation and harvesting. In conclusion it can be stated, in addition to the tree characteristics (diameter) and elements of topography (slope), the skill and knowledge of felling timber is very effective in reducing the rate of loss.
