ويژگي هاي رويشي و رويشگاهي توده هاي آميخته حرّا و چندل خور آذيني سيريك

Vegetative characteristics of Avicennia marina and Rhizophora mucronata mixed populations in Sirik's Khoor-Azini habitat

سابقه و هدف: رويشگاه خور آذيني سيريك يكي از منحصربه فردترين رويشگاه هاي مانگرو در كشور و چندل (Avicennia marina) است. اين رويشگاه تنها گستره مانگرو كشور است كه دو گونه حرّا به صورت آميخته در آن استقرار داشته و از اين نظر شرايط انحصاري (Rhizophora mucronata) دارد. مواد و روش ها: ابعاد تاج درختان اهميت دارد كه با اندازه گيري قطر و ارتفاع تاج تعيين گرديد. اندازه گيري اين مؤلفه ها، به عنوان مشخصه هاي پايه هاي گياهي براي مقايسه تطبيقي در نواحي مختلف، تعيين قطر متوسط و طول متوسط تاج، معين كردن درصد پوشش، تعيين ميزان همبستگي با ساير مؤلفه هاي رويشي و ميزان همبستگي اين مؤلفه با شرايط محيطي رويشگاه كاربرد دارد. قطر تاج درختان به وسيله متر نواري پارچه اي به نحوي كه دو انتهاي متر در حالت افقي بر خطي فرضي مماس بر دو انتهاي تاج عمود باشد و ارتفاع تاج نيز به روش اندازه گيري ارتفاع درخت اندازه گيري شد. قطر و ارتفاع تاج درختان تا دقت سانتي متر اندازه گيري گرديد. نحوه انتخاب قطعات تصادفي بوده و تنها دخل و تصرف در منطقه هم مربوط به حركت شناورها در خورها بوده است اما توده هاي مورد مطالعه طبيعي بوده و مديريت خاصي روي آن ها اعمال نمي شود. تعيين تراكم در هر توده با شمارش تمام پايه هاي مستقر در قطعه تعيين خواهد شد و از آنجا كه درختان حرّا اغلب به صورت جست گروه در رويشگاه خود حضور دارند، تراكم در رويشگاه هاي حرّا بر حسب جست گروه محاسبه شده است. يافته ها: نتايج اندازه گيري ويژگي هاي رويشي در رويشگاه مورد مطالعه نشان داد، متوسط ارتفاع كل درختان معادل 1/9 متر و براي گونه هاي حرا و چندل به ترتيب برابر با 2/3 و 1/4 متر، ميانگين ارتفاع و قطر تاج كل درختان به ترتيب 1/34 و 1/30 متر تعيين شد و پارامترهاي ياد شده براي گونه حرا، 1/8 و 1/9 متر و براي گونه چندل 0/8 و 0/6 متر تعيين شده است. بلندترين ارتفاع درخت حرا اندازه گيري شده در اين رويشگاه 6/5 متر و بلندترين پايه گونه چندل در اين رويشگاه 4/5 متر ارتفاع دارد. متوسط درصد تاج پوشش 37/3 درصد تعيين شد كه از حداقل 25/9 درصد تا حداكثر 58/4 درصد نوسان دارد. بررسي شرايط رويشگاه نشان داد 72/1 درصد اجتماعات مانگرو انبوهي كم تر از 50 درصد دارند. نتيجه گيري: نتايج اندازه گيري نشان دهنده ميانگين تراكم حدود 3600 اصله در هكتار و چيرگي گونه چندل از نظر تعداد پايه با اختصاص اندكي بيش از 50 درصد تعداد پايه هاي شمارش شده در واحد سطح بوده است.

Background and Objectives: Sirik’s Khoor Azini forest stand is one of the most unique mangrove forests in Iran. This forest stand is the only mangrove forest in Iran which is made of two species (Avicennia marina and Rhizophora mucronata) in mixed form so in this case this forest is unique. Materials and Methods: Crown dimension of trees is of importance and is determined by measuring crown diameter and height. Measuring these parameters, as characteristics of trees, is useful for comparative comparison in different areas, determining the mean diameter and mean height of the crown, calculating canopy cover percentage, determining the level of correlation with other vegetative factors and correlation of these factors with the environmental conditions of the site. Tree canopy diameter was measured by tape measure in the way that two ends of the tape measure in horizontal mode were perpendicular to an imaginary line tangent to two ends of tree canopy. The crown height was measured the same way as tree height. Crown diameter and height were measured as to cm. Sample plots were selected randomly and the only human intervention in the study area was the movement of some watercrafts within the bay, anyhow the studied forest stands were natural and no management was implemented within them. The density of each stand determined based on the number of all trees per each sample plots and since Avicennia marina trees mostly are in form of coppice in their habitat therefore the density in Avicennia stands was calculated based on coppice groups. Results: Results of vegetative characteristics measurement in the studied site showed that the mean total height of trees is 1.9 m which is 2.3 and 1.4 m for Avicennia and Rhizophora, respectively. Mean height and canopy diameters of all trees was 1.34 and 1.30 respectively. These parameters were 1.8 and 1.9 m for Avicennia marina and 0.8 and 0.6 m for Rhizophora mucronata. Highest Avicennia marina tree was 6.5 m and highest Rhizophora mucronata tree measured as 4.5 m. Mean percentage of canopy cover was 37.3% that fluctuates between minimum of 25.9% and maximum of 58.4%. The investigation of habitat condition showed that 72.1% of mangrove communities have a density of less than 50%. Conclusion: Results revealed that mean density is 3600 tree per ha. Also the results indicated domination of Rhizophora mucronata based on the number of trees which was a little more than 50% of all trees per surface unit.