قاعده ترجمه لغات مشترك فارسي و عربي و بررسي آن در ترجمه‌هاي معاصر قرآن كريم

The Rule for the Translation of Common Persian and Arabic Words and Examining them in Contemporary Translations of the Holy Qur’an

اهميت ويژۀ ترجمۀ قرآن كريم، اين حوزه را همچنان نيازمند پژوهش‌هاي جدي نشان مي‌دهد. در اين پژوهش با درك يكي از عرصه‌هاي بسيار مهم ترجمۀ كلام الهي، برآنيم تا در مسير ارتقاي سطح روشمندي اين حوزه، گامي كارساز برداريم. «ترجمۀ لغات مشترك فارسي و عربي» كه ذيل مبحث «ساختار لغوي قرآن كريم» قرار دارد، همچون ساير مباحث ترجمه، علاوه بر توجه شايسته‌تر، نيازمند قاعده‌مندي است تا اهداف ترجمه را بيش از پيش، دست‌ياب كند. با توجه به اينكه واژگان مشترك فارسي و عربي سه گونه‌اند (دسته‌اي برخوردار از وحدت معنايي، دسته ديگر داراي اختلاف معنايي و دسته سوم دربردارنده وجوه معنايي)، اين نوشتار واژگان مشتركي را برخواهد رسيد كه داراي اختلاف معنايي هستند. «سيما، شاعر، طوفان، مثقال و مداد» نمونه واژگان مورد تحليل است. نگارنده پس از بررسي معناي لغوي و استعمال قرآني واژگان، با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي، به آسيب‌شناسي ترجمه‌هاي فارسي منتخب قرآن كريم درخصوص واژگان پنج‌گانه پرداخته است. گزارش خطاي 40 تا 50 درصدي ترجمه‌هاي قرآن موجود، به جهت غفلت از قاعده فهم واژگان مشترك فارسي عربي، رهاورد نوشتار حاضر است.

The importance of translating the Holy Qur’an is still making this task in need of serious scrutiny and research. In this paper, by taking into consideration one of the very important areas of translating the Divine Words, we intend to take a constructive step toward upgrading the methodological level of this area. “Translation of common Persian and Arabic words” which is a subdivision of “the lexical structure of the Holy Qur’an”, like other discourses of translation, needs regulations as well as more competent attention so that the translation objectives would become more and more achievable. Since the common Persian and Arabic words are divided into three types (the first enjoying semantic unity, the second having semantic difference, and the third containing semantic aspects), this paper studies those common words that are semantically different. Sīmā, shā‘ir, ṭūfān, mithqāl, midād are examples of the words being analyzed. After examining the literal meaning and the Qur’anic application of the words, the writer has used a descriptive-analytical method to touch upon the pathology of selected Persian translations of the Holy Qur’an of the above five words. The finding of this paper is a 40 to 50 percent error reporting of the present translations of the Qur’an due to negligence of the rules for understanding common Persian and Arabic words.