تأثير سطوح مختلف پساب و آب مغناطيسي شده بر عملكرد و بهره‌وري مصرف آب در آبياري ذرت و برخي خصوصيات فيزيكي خاك

Effect of different levels of magnetized wastewater on yield and water use efficiency in maize and some of soil physical properties

در پژوهش حاضر، اثر كاربرد سطوح متفاوت پساب و مخلوط آب و پساب مغناطيسي بر عملكرد، اجزاي عملكرد و بهره‌وري مصرف آب در گياه ذرت رقم ماكسيما و هم چنين برخي خصوصيات فيزيكي خاك مورد بررسي قرار گرفت. تحقيق به صورت آزمايش فاكتوريل دو عاملي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار، از خرداد ماه تا مهر ماه سال 1393 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه زنجان انجام شد. پساب مورد نياز از تصفيه‌خانه شهر زنجان تهيه شده و در 5 سطح شامل صفر درصد (آب چاه به ‌عنوان شاهد)، 25، 50، 75 و 100 درصد به كرت‌ها داده شد. تيمار مغناطيسي در دو سطح شامل عبور و عدم عبور اختلاط آب و پساب از ميدان مغناطيسي بود. ميدان مغناطيسي با استفاده از سيم لوله با شدت 0/1 تسلا ايجاد شد. بر اساس نتايج، سطوح متفاوت پساب بر سطح برگ گياه و محتواي نسبي آب برگ اثر معني‌دار نداشت. در بين تيمارهاي سطوح پساب، بيش‌ترين وزن تر كل و بهره‌وري مصرف آب در وزن تر كل در تيمار 100 درصد پساب حاصل شد كه با تيمار شاهد به ترتيب 23/9 تن در هكتار و 7/6 كيلوگرم بر مترمكعب اختلاف داشت. اين اختلاف در تيمارهاي مخلوط آب و پساب مغناطيسي و غيرمغناطيسي به ترتيب 14/6 تن در هكتار و 4/7 كيلوگرم بر مترمكعب بود كه از نظر آماري اختلاف‌ها معني‌دار شد. در اين پژوهش، تأثير سطوح متفاوت پساب بر هيچ كدام از خصوصيات فيزيكي خاك در عمق 30-15 سانتي‌متر معني‌دار نشد. تيمار مخلوط آب و پساب مغناطيسي فقط بر برخي مقادير خصوصيات فيزيكي خاك در عمق 15-0 سانتي‌متري اثر معني‌دار داشت. بر اساس نتايج، در عمق 15-0 سانتي‌متري خاك، مخلوط آب و پساب مغناطيسي باعث افزايش جرم مخصوي ظاهري خاك، درصد رطوبت حجمي و درجه اشباع خاك و كاهش تخلخل خاك به ميزان 19، 3، 10 و 8 درصد (به ترتيب) نسبت به تيمار غيرمغناطيسي شد.

The effects of different levels of wastewater plus a magnetized mixture of water and wastewater were investigated on yield and on water use efficiency in maize cv. Maxima and as well on some of soil physical properties. The research work was carried out as a factorial experiment of two factors based upon a complete randomized block design of 3 replications as from June to October 2014 in the Research Farm of Zanjan University. The required wastewater was provided from the refinery of Zanjan and distributed in plot at 5 levels comprised 0% (well water as control), 25, 50, 75 and 100%. Magnetic treatment included the crossing vs non crossing of the water-wastewater mixture through a magnetic field. The magnetic field was made of a weir-pipe of 0.1 tesla intensity. Based upon the results, leaf area and relative water content of leaf were not significantly affected by different levels of wastewater. Maximum value of maize wet mass and water use efficiency for wet mass treatment occurred in 100% wastewater treatment, significantly different from control by 23.9 tone/ha and 7.6 kg/m' respectively. The difference between maize wet mass and water use efficiency of wet mass for magnetized vs non magnetized water-wastewater mixture were 14.6 tone/ha and 4.7 kg/m (respectively) which were statistically significant. The effect of different levels of wastewater was not significant on soil physical properties within 15-30 cm depths. The effect of magnetic water-wastewater mixture on soil physical properties was significant within the 0-15 cm of soil depth but there was no significant influence observed within 15-30 cm depth. Results revealed that, in 0-15 cm of soil depth, magnetic water-wastewater mixture increased soil bulk density; volume moisture and soil saturate degree while decreasing soil porosity as compared with non-magnetic treatment by 19%, 3%, 10% and 8% (respectively).