بررسي اثر تراكم بوته و نسبت اختلاط بر عملكرد كشت مخلوط ذرت و لوبيا چشم بلبلي در منطقه جيرفت

Investigating the Effect of Plant Density and Mixing Ratio on the Performance of Intercropping of Maize and Cowpea in Jiroft Region

به منظور بررسي امكان كشت مخلوط لوبيا چشم بلبلي و ذرت، اين آزمايش در سال 1389 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد جيرفت (با عرض جغرافيايي 27 درجه و 30 دقيقه شمالي و طول جغرافيايي 57 درجه و 25 دقيقه شرقي) اجرا شد. آزمايش به صورت كرت هاي نواري در قالب طرح بلوك هاي تصادفي در سه تكرار انجام شد. كرت هاي عمودي به نسبت هاي مختلف كاشت دو گونه شامل پنج سطح كشت خالص ذرت، كشت مخلوط ذرت (75 0/0): لوبيا چشم بلبلي (25 0/0)، كشت مخلوط ذرت (50 0/0): لوبيا چشم بلبلي (50 0/0)، كشت مخلوط ذرت (25 0/0): لوبيا چشم بلبلي (75 0/0) و كشت خالص لوبيا چشم بلبلي و سطوح مختلف تراكم بوته به عنوان كرت افقي شامل سه سطح تراكم به ميزان توصيه شده (ذرت، هشت بوته در متر مربع و لوبيا چشم بلبلي،10 بوته در متر مربع)، تراكم به ميزان 25 درصد كمتر از مقدار توصيه شده (ذرت، شش بوته در متر مربع و لوبيا چشم بلبلي،5/7 بوته در متر مربع) و تراكم به ميزان 25 درصد بيش از مقدار توصيه شده (ذرت،10 بوته در متر مربع و لوبيا چشم بلبلي،5/12 بوته در متر مربع) اختصاص داده شد. صفات مختلف ريخت شناسي، عملكرد و اجزاي عملكرد دانه براي هر دو گونه اندازه گيري و ثبت شد. جهت ارزيابي كشت مخلوط نيز شاخص هاي متعدد زراعي و رقابتي استفاده شد. نتايج نشان داد كه نسبت هاي مختلف كشت مخلوط، تأثير معني داري بر عملكرد دانه لوبيا چشم بلبلي نداشت اما در سطح احتمال پنج درصد روي عملكرد دانه در واحد سطح ذرت تأثير معني دار گذاشت و در مقايسه با كشت خالص ذرت (با عملكرد 8615 كيلوگرم در هكتار) افزيش نسبت لوبيا چشم بلبلي به ميزان 25، 50 و 75 درصد موجب شد تا عملكرد ذرت به ترتيب معادل 1/17، 5/22 و 7/35 درصد كاهش يابد. در بين اجزاي عملكرد دانه لوبيا چشم بلبلي، نسبت هاي مختلف كشت مخلوط تنها در سطح احتمال پنج درصد بر تعداد دانه در كپسول تأثير معني داري گذاشت و افزايش سهم ذرت در مخلوط، كاهش معني دار تعداد دانه لوبيا چشم بلبلي در كپسول ره به دنبال داشت. در بين اجزاي عملكرد ذرت، نسبت هاي مختلف كشت مخلوط تنها در سطح احتمال يك درصد بر وزن تك دانه تاثير معني داري گذاشت و افزايش سهم لوبيا چشم بلبلي در مخلوط به نحومعني داري موجب كاهش وزن تك دانه ذرت نسبت به كشت خالص (216/0 ميلي گرم) شد. تراكم بوته در سطح احتمال يك درصد بر عملكرد دانه لوبيا چشم بلبلي در بوته تأثير معني داري گذاشت. اين تأثير به نحوي بود كه با افزايش تراكم بوته از 5/7 بوته در متر مربع به ترتيب به 10 و 5/12 بوته، عملكرد دانه در بوته از 05/31 گرم به ترتيب به 08/25 و 27/18 گرم در بوته كاهش يافت. البته افزايش تعداد بوته در واحد سطح، موجب شد تا عملكرد دانه لوبيا چشم بلبلي در هكتار معادل 2554- 2319 كيلوگرم در هكتار تغيير يافته و تفاوت معني داري بين سطوح مورد تراكم بوته وجود نداشته باشد. در رابطه با ذرت نيز، تغييرات تراكم بوته (در محدوده شش تا 10 بوته در متر مربع) تأثير معني داري بر عملكرد ذرت بر جاي نگذاشت.LER در تيمارهاي مختلف كشت مخلوط بالاتر از يك بود كه نشان دهنده برتري كشت مخلوط نسبت به تك كشتي در اين الگوهاي كشت بود. بيشترين مزيت (14.2 =LER) جهت توليد محصول دانه با كشت مخلوط لوبيا چشم بلبلي (50 0/0) با تراكم 5/12 بوته در متر مربع +ذرت (50 0/0) با تراكم 10 بوته در متر مربع حاصل شد. در صورتي كه هدف كشت مخلوط لوبيا چشم بلبلي و ذرت باشد، نتايج اين مطالعه نشان داد كه بهترين تركيب با بيشترين افزايش عملكرد نسبت به كشت خالص اين دو گياه (32.8 =AYL) و بيشترين سودمندي (21.1=IA) با كشت مخلوط لوبيا چشم بلبلي (25 0/0) با تراكم 10 بوته در متر مربع + ذرت (75 0/0) با تراكم 10 بوته در متر مربع + ذرت (75 0/0) با تراكم هشت بوته در متر مربع حاصل خواهد شد.

In order to investigate the possibility of intercropping cowpea and maize, the experiment in 1389 in the research field of Islamic Azad University Jiroft (latitude 27 degrees 30 minutes north and longitude 57 degrees 25 minutes East) was conducted. 0/0), intercropping of maize (50 0/0): cowpea (50 0/0), intercropping of maize (25 0/0): cowpea (75 0/0) and the pure culture of cowpea and plant density as Kurt horizontal three levels of density recommended amount (corn, eight plants per square meter and cowpea, 10 plants per square meter), a density of 25% less than the recommended dose (maize, six plant m and cowpea, 5/7 plants per square meter) and (d) Compacting to 25% more than the recommended dose (corn, 10 plants per square meter and cowpea, 5/12 plants per square meter) was allocated. different morphology, yield and yield components for both measured and recorded had a significant effect compared to monoculture corn (with a yield of 8615 kg per hectare) of cowpea increased by 25, 50 and 75 and increasing the share of cowpea in the mix to significantly reduces the weight of a single grain maize monoculture (216/0 mg) plants probability level in Percent on grain yield of cowpea plant a significant effect, however, this effect so that by increasing the density of 5/7 plants per square meter respectively 10 and 12.5 per plant, grain yield per plant from 05/31 grams respectively. to 08/25 and 27/18 grams per plant reduce the number of plants per unit area, led to cowpea grain yield per hectare of 2554- 2319 kg per hectare changed and there is no significant difference between levels of density. in relation to corn, plant density changes (in the range of six to 10 plants per square meter) on the cultivation of corn left no.LER in different treatments Lot higher than the one that shows the superiority of intercropping to monoculture cropping patterns was in the advantage (14.2 = LER) to produce corn intercropping with cowpea (50 0/0) at a density of plant 5/12 m + maize (50 0/0) was obtained with a density of 10 plants per square meter if the purpose cowpea and maize intercropping is, the results of this study showed that the best combination of performance, with the highest increase compared to net culture two plants (32.8 = AYL) and the most useful (21.1 = IA) with intercropping of cowpea (25 0/0) at a density of 10 plants per square meter + maize (75 0/0) at a density of 10 plants m square + maize (75 0/0) with a density of eight plants per square meter Will be the principle.