گزاره هاي اخلاقي قرآن و چگونگي نظام مندسازي آن

گزاره هاي اخلاقي قرآن را مي توان در قالب قضايا و جملاتي ارائه كرد كه از موضوع و محمول تشكيل يافته اند. موضوع اين گزاره ها، شامل ابعادِ پنج گانه وجودي انسان، يعني بُعد معرفتي، عاطفي، ارادي، رفتاري و منش انسان است كه هريك از اين ابعاد، مي توانند روابط چهارگانه اي را با خدا، خَلق، خود و خلقت داشته باشند. محمول اين گزاره ها نيز يكي از مفاهيم و احكام هفت گانه اخلاقي «خوب» و «بد»، «بايد» و «نبايد»، «درست » و «نادرست »، «وظيفه يا مسئوليت»، است. در قرآن، براي اين ابعاد پنج گانه و روابط چهارگانه، احكامي اخلاقي به شكل مثبت و منفي و با استفاده از يكي از مفاهيم هفت گانه اخلاقي ارائه شده است كه با تركيب آنها، مي توان گزاره هاي اخلاقي قرآن را در شكلي نظام مند سامان داد. در اين پژوهش با توجه به كمبود پژوهش هاي قرآني در زمينه نظام مندسازي گزاره هاي اخلاقي، كوشش شده است به روش توصيفي تحليلي، نخست اين گزاره ها، معرفي شوند و سپس، چگونگي نظام مندسازي آنها توضيح داده شود. برآيند اين نظام مندسازي، ارائه مدلي جديد و چهل وجهي از گزاره هاي اخلاقي است كه مجموعه اي از نظام هاي خُرد و كلان را شامل مي شود.