تمايزات منطقه اي در بهره وري صنايع توليدي ايران

Regional Disparities in Productivity of Manufacturing Industries of Iran

هدف پژوهش حاضر، محاسبه و مقايسه بهره‌وري نيروي كار و سرمايه صنايع توليدي استان‌هاي ايران طي سال‌هاي 1392-1382 مي‌باشد. در اين راستا و با بهره‌گيري از داده‌هاي مركز آمار و بانك مركزي، ابتدا نرخ استهلاك سرمايه‌هاي ثابت محاسبه شده و با استفاده از روش موجودي دائمي، موجودي سرمايه برآورد گرديده است. با استفاده از شكل خطي تابع توليد كاب-داگلاس و بهره‌گيري از روش اقتصادسنجي داده‌هاي تلفيقي، تابع توليد صنايع توليدي استان‌ها برآورد گرديده و سپس، بهره‌وري تعميم‌يافته نيروي كار و سرمايه صنايع توليدي استان‌ها محاسبه و مقايسه شده است. نتايج اين پژوهش دلالت بر آن دارد كه هرچند در سال‌هاي ابتدايي، تمايزات منطقه‌اي در بهره‌وري نيروي كار و سرمايه قابل توجه نبوده، اما با گذشت زمان، بر دامنه تغييرات آن افزوده شده و استان‌ها به سمت ناهمگني بيشتر حركت نموده‌اند. اين در حالي است كه سطح پايين بهره‌وري نيروي كار و سرمايه از ويژگي مشترك تمامي استان‌ها مي‌باشد. بنابراين، توصيه سياستي پژوهش حاضر، برنامه‌ريزي در جهت افزايش بهره‌وري نيروي كار و سرمايه صنايع توليدي استان‌ها و توزيع منابع با توجه به امكانات و محدوديت‌هاي هر استان به منظور كاهش نابرابري‌ها و دست‌يابي به تعادل‌هاي منطقه‌اي بوده و اين موضوع، با توجه به آغاز برنامه ششم توسعه، داراي اهميتي دوچندان است.

The aim of this study is calculating and comparing the productivity of labor and capital in manufacturing industries of Iranian provinces during 2003-2013. In this context, the rate of fixed assets depreciation is calculated with using Statistical Center and Central Bank data, and then the capital stock is estimated by the perpetual inventory method. The production function of provinces is estimated with applying linear Cobb-Douglas production function and using econometric panel data method. Then, generalized productivities of labor and capital in manufacturing industries are calculated and compared in the provinces. The results of this study indicate that although in the early years, regional disparities in productivity of labor and capital are not significant, but over time, their variation range has increased, and provinces moved to more heterogeneity. However, the low level of productivity of labor and capital is a common feature of all provinces. Therefore, the policy recommendation of this study is planning for increasing the productivity of labor and capital of manufacturing industries in the provinces and distributing the resources according to possibilities and limitations of each province to decreasing the disparities and achieving to regional balances. This becomes more important, especially with beginning the sixth development plan.