تأثير عصاره ي پنج گونه‌ي گياهي روي لاروهاي سن دوم سوسك كلرادوي سيب زميني (Coleoptera: Chrysomelidae) Leptinotarsa decemlineata (Say

(Effect of Extracts of Five Plant Species on 2 nd instar larvae of Colorado Potato Beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say) (Coleoptera: Chrysomelidae

سوسك كلرادو يكي از مهم­ترين آفات حشره ­اي سيب ­زميني مي­ باشد. استفاده ­ي مكرر از آفت ­كش‌هاي شيميايي براي كنترل اين آفت باعث آلودگي محيط زيست، مقاوم شدن آفت به آفت كش‌ها و نابودي دشمنان طبيعي شده است. برخي عصاره­ هاي گياهي با تجزيه‌پذيري و ايمني بالاي خود مي ­توانند جايگزين مناسبي براي آفت ­كش‌هاي شيميايي در مديريت تلفيقي اين آفت باشند. در اين پژوهش تأثير عصاره­ ي برگ‌هاي درخت گردو Juglans regia L. ، آقطي Sambucus ebulus L.، گندواش Artemisia annua L.، مرزه ­ي سهندي Satureja sahendica Bornm و مريم گلي سهندي Salvia sahendica Boiss and Buhse روي لاروهاي سن دوم سوسك كلرادوي سيب­ زميني Leptinotarsa decemlineata (Say) در شرايط آزمايشگاهي (دماي 2± 26 درجه ­ي سانتيگراد، رطوبت نسبي 5 ± 55 درصد و دوره­ ي نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي) بررسي شد. زيست­ سنجي­ ها به روش غوطه‌ورسازي برگ‌هاي سيب­زميني در غلظت‌هاي 0/625، 1/25، 2/5، 5 و 10 درصد عصاره‌­ي گياهان مذكور و شاهد متانول و آب مقطر انجام شدند. براي هر غلظت سه تكرار در نظر گرفته شد و در هر تكرار 20 لارو سن دوم تا 24 ساعته استفاده شد. مرگ­ و مير لاروها، 24، 48، 72 و 96 ساعت پس از تيمار ثبت شد. نتايج نشان دادند كه عصاره ­ي سه گياه گردو، مرزه­ ي سهندي و گندواش در مقايسه با آقطي و مريم گلي سهندي در غلظت­ هاي مختلف، تأثير بيشتري روي لاروهاي سن دوم داشتند. به طوري كه 96 ساعت بعد از تيمار، در غلظت 10% مرگ و مير ناشي از عصاره‌هاي مذكور به‌ترتيب به 93/33، 91/67 و 73/33% و در غلظت 5% به ترتيب به 58/9، 100 و 48/2 درصد رسيد. با توجه به درصد تلفات قابل توجه به‌ويژه در غلظت‌هاي بالا، عصاره‌هاي اين گياهان مي‌توانند به عنوان يك منبع گياهي بالقوه­ در برنامه ­ي مديريت تلفيقي سوسك كلرادوي سيب­زميني كاربرد داشته باشند.

Colorado potato beetle is one of the most important insect pests of potato plants. Frequently and prolonged use of chemical pesticides for controlling this pest, has caused environmental pollution, pest resistance to pesticides and destruction of natural enemies. Some herbal extracts are more degradable and relatively safer than most of the synthetic insecticides and can be used as suitable alternatives in integrated management of Colorado potato beetle. In this study, the effects of leaf extracts of Juglans regia, Sambucus ebulus, Artemisia annua, Satureja sahendica and Salvia sahendica were studied on 2nd instar larvae of Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata in laboratory conditions at 26 ± 2 °C, 55±5% RH and a photoperiod of 16:8 (L:D). Potato leaves were treated with 0.625, 1.25, 2.5, 5 and 10% concentrations of the plant extracts using leaf- dipping method. Control leaves were dipped in either methanol or distilled water only. Each treatment consisted of 20 up to 24 h old 2nd instar larvae and had three replicates. Mortality of the larvae was recorded 24, 48, 72 and 96 hours after treatment. The results showed that extracts of Juglans regia, Satureja sahendica and Artemisia annua were more toxic to 2nd instar larvae of the Colorado beetle than Salvia sahendica and Sambucus ebulus. Ninety six hours after treatment, 10% concentration of J. regia, S. sahendica and A. annua caused 93.33, 91.67 and 73.33% mortality and 5% concentration of these extracts caused 58.9, 100 and 48.2% mortality in Colorado potato beetle larvae, respectively. As expected, the mortality decreased with decreasing concentrations. According to the high mortality percent, especially in high concentrations, the extracts of these plants, can be used as potential botanicals for integrated management of Colorado potato beetle.