امنيت انساني و چالش‌هاي توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير در ايران ، با تاكيد بر امنيت زيست محيطي

Human Security and Challenges to the Development of Renewable Energies in Iran, with Emphasis on Environmental Security

زمينه و هدف: امنيت زيست محيطي به عنوان يكي از ابعاد هفتگانه امنيت انساني با چگونگي استفاده از منابع انرژي‌ رابطۀ تنگاتنگي دارد. مديريت بخش انرژي با كاهش آلودگي­ هاي زيست محيطي نقش كليدي در دستيابي به توسعه پايدار ايفا مي‌كند و توسعه پايدار بدون تامين امنيت زيست محيطي امري غير ممكن است. به عبارت بهتر انرژي با امنيت و توسعه ارتباط مستقيمي دارد. متخصصين و برنامه ريزان انرژي در دنيا اتفاق نظر دارندكه انرژي‌هاي تجديدپذير بايد نقشي بيش­تر از اين براي تامين انرژي مورد نياز جوامع بشري و كاهش آلودگي­هاي زيست محيطي ايفا كنند. بررسي مشكلات پيش رو و تدوين يك راهبرد و سياست­گزاري مناسب مي‌تواند نقشي كليدي در توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير در تامين بخشي از تقاضاي انرژي مورد نياز كشورها داشته باشد. روش بررسي: اين مقاله با بررسي اهميت و جايگاه توسعه منابع انرژيهاي تجديدپذبر در ايران و جهان به مزايا و فرصت‌هاي توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير در ايرا ن با بررسي ميداني عوامل درگير در سازمانهاي متولي مي پردازد. با عنايت به مزاياي قابل توجه توسعه انرژي­هاي تجديدپذير از جمله ­ي آن­ها مي­توان به منبع انرژي قابل اطمينان و پاك، توليد برق با قيمت پايدار، تنوع بخشي به سبد انرژي كشور در راستاي صادرات بيشتر، منبع توليد برق پاك با كمترين هزينه جانبي، رسيدن به اهداف برنامه چهارم و پنجم توسعه، پتانسيل توسعه اقتصادي با تاكيد بر توسعه تكنولوژي و ايجاد مشاغل جديد اشاره كرد. همچنين در اين مقاله به با بررسي سياسيت ­ها و قوانين موجود در زمينه توسعه انرژي هاي نو لزوم سياست­ گزاري مناسب براي توسعه كاربرد انرژي‌هاي تجديدپذير در برنامه‌ريزي ملي انرژي در راستاي تامين امنيت انساني و امنيت زيست محيطي با تاكيد بر چالش‌هاي فراروي توسعه كاربرد انرژي‌هاي تجديدپذير در كشور پرداخته شده است. نتيجه گيري: نتايج تحقيق نشان مي دهد توسعه كاربرد انرژي‌هاي تجديدپذير در دنيا با چالش‌ها و موانع اقتصادي، فني، مديريتي و قانوني زيادي مواجه است كه تاخير در توسعه و استفاده از اين منابع انرژي ها نو را در پي داشته است. اما توسعه كاربرد انرژي‌هاي تجديدپذير در ايران، علاوه بر موانع بين‌المللي ذكر شده با مشكلات ملي، بومي و محلي ديگري نيز مواجه است كه برخي از مهم­ترين موانع توسعه پروژه‌هاي انرژي‌هاي تجديدپذير در ايران شامل نبود سياست­ها و برنامه هاي مدون براي توسعه، عدم وجود قوانين ملي و محلي در خصوص انرژي هاي تجديدپذير، آشنا نبودن برنامه‌ريزان و مديران ملي با كاركرد اين نوع از منابع انرژي، ضعف در مديريت منابع انساني و موانع انتقال تكنولوژي شناسايي و بررسي شده است.

Background and Objective: Environmental security, as one of the seven dimensions of human security, has a close connection with the way of using energy resources. Energy management has an important role in achieving the sustainable development by reducing environmental pollution. Sustainable development would be impossible without environmental security. In other words, energy has a direct connection with security and development. Energy specialists and planners in the world believe that renewable energies should play a much prominent role in providing human energy requirement and reducing environmental pollution. Discussing future problems and developing appropriate strategies and policies can have a key role in developing renewable energies to supply some parts of energy requirement in the country. Method: The aim of this study is to discuss the benefits and opportunities for developing renewable energies in Iran based on assessment of the factors involved in related organizations, through studying the importance and developed position of renewable energy resources in Iran and the world. Some benefits of developing renewable energies include: reliable and clean energy resource, power generation with a stable price, diversification of power resources in the country to be able to do more export, power supply of electricity generation with the less ancillary costs, reaching the aims of the 4th and the 5th National Development Plan and also the potential for economic development, with emphasis on technology development and new jobs creation. in this paper, by reviewing the existing laws and policies on new energies, the necessity of sound policies for development of renewable energies in national energy plans in line with ensuring human and environmental security, with emphasis on challenges to development of renewable energies in Iran have been investigated. Results: The results show that developing renewable energies in the world faces economical, technical, administrative and legal challenges which cause delay in development of these energies. Besides all these international barriers, development of renewable energies in Iran faces other national and local problems. Some of the major obstacles to the development of renewable energy resources in Iran includes: lack of plans and documented policies for development, lack of national and local laws concerning renewable energies, lack of knowledge about the function of these sources of energy among national planners and managers, weaknesses in human resources management as well as technology transfer barriers.