ارزيابي اجراي اقدامات بهينه مديريت انرژي در بخش خانگي و تجاري كلان شهرها با استفاده از روش SWOT ( مطالعه موردي: كلان شهر تهران)

(Evaluating Implementation of Energy Management Optimization in Household and Commercial Sectors of Metropolises Using SWOT (Case Study: Tehran Metropolis

زمينه و هدف: مصرف بالاي انرژي در بخش خانگي و تجاري كشور حاصل از عدم مديريت بهينه در بخش مذكور، پيامدهاي جبران ناپذيري از نظراقتصادي،بهداشتي و محيط زيستي به جامعه تحميل مي كند. يكي از راه كارهاي بهينه سازي مصرف انرژي اعمال مديريت صحيح آن مي باشد. جهت جلوگيري از رشد بي رويه مصرف انرژي و حفظ ذخاير ملي در زمينه انرژي بايد توجه بيش تري به مديريت انرژي بخش خانگي و تجاري در كلان شهرها نمود. لذا لزوم تدوين راه كارهاي اجرايي در اين بخش توجه ويژه اي را مي طلبد. روش بررسي: پس از بررسي وضعيت مصرف انرژي در كشور وكلان شهر تهران و نتايج حاصل از آن، 96 پرسش نامه تهيه و با جمع آوري نظر نخبگان و متخصصان عوامل تعيين كننده نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهديدهاي مصرف انرژي در بخش خانگي و تجاري تعيين گرديدند. يافته ها : كليه عوامل استراتژيك را مورد ارزيابي قرار داده و نيز اولويت‌بندي شده است. جهت ارزيابي عوامل استراتژيك بيروني و دروني از ماتريس‌هاي IFE و EFE استفاده شده است. جمع كل ماتريس IFEمقدار 85/2 و جمع نهايي ماتريس EFE مقدار 2/88 را نشان داد. ارزيابي‌هاي ماتريس‌هاي نام برده حاكي از آن است كه كلان شهرها از نظر عوامل داخلي روي هم رفته دچار ضعف مي‌باشد و اين امر بيان­گر آن است كه نقاط ضعف بيش تر از نقاط قوت است. همچنين از نظر عوامل خارجي كلان شهرهاي كشور دچار ضعف مديريتي مي‌باشد و فرصت‌ها از تهديدها كم تر است. ترتيب و اولويت استراتژي ها بر اساس ميزان وزن كلي آن ها در اصلاح و حركت در راستاي توسعه پايدار مي باشد. نتيجه­ گيري: با توجه به رويكرد برنامه اصلاح الگوي مصرف به كاهش شدت انرژي، تدوين راهبردها و الگوي مصرف انرژي در بخش خانگي و تجاري كلان شهرها به عنوان عامل اساسي پيش برد راه كار اجرايي كاهش شدت مصرف انرژي در كشور قلمداد مي‌شود. از اين رو بخش خانگي و تجاري به دليل وجود پتانسيل بالاي صرفه‌جويي همواره از منظر مديريت انرژي و بهينه‌سازي الگوي مصرف بايد مورد توجه قرار گيرد. به طور كلي دستورالعمل اجرايي جهت دست يابي راهبردها والگوي مصرف انرژي در بخش خانگي و تجاري كلان شهرهاي كشور( كلان شهر تهران) حول پنج محور ارايه شده است و سپس چك ليست وضعيت اجراي مديريت و راهبرد الگوي مصرف انرژي در بخش خانگي و تجاري كلان شهرها تهيه گرديد .

Background and Objective: High energy consumption in residential and commercial sectors resulting from the lack of optimized management of the mentioned sectors imposes adverse effects in terms of economics, health and environment on a community. One of the ways to optimize energy consumption is proper management. In order to prevent uncontrolled growth of energy consumption and maintain national energy resources is energy management in residential and commercial sectors in metropolises. Therefore, the development of implementation mechanisms in this sectors requires special attention. Method: After analyzing the results of energy consumption in Tehran and in the country, a total number of 96 questionnaires were prepared and distributed among the relevant experts to determine the strengths, weaknesses, opportunities and threats associated eith energy consumption in the household and commercial sectors. Subsequently, all the strategic factors were evaluated. The IFE and EFE matrices were used to evaluate the internal and external strategic factors. The total values of the IFE and EFE matrices were obtained to be 2.85 and 2.88, respectively. The mentioned matrices suggest that the metropolitan cities of Iran suffer from some internal weaknesses. This indicates that the weaknesses are more than the strength points. In terms of the external factors, the metropolitan cities in Iran are involved in managerial weaknesses so that the opportunities are less than the threats. Results: Codification of energy consumption strategies and patterns in metropolitan cities are considered as key factors in reducing energy consumption in the country. Given the high potential for savings, the household and commercial sectors should always be considered in terms of energy consumption management and optimization. In the next steps, the executive instructions concerning the five key strategies were presented to achieve the pattern of energy consumption in household and commercial sectors of metropolitan cities (Tehran) in Iran. Afterwards, a checklist was prepared to investigate the status of management execution and the strategy of energy consumption modification pattern in the household and commercial sectors of the metropolitan cities.