ارايه مدل ادراكي سياست‌گذاري در آموزش و پرورش ايران

در دنياي امروز كه علم و فناوري با رشد و گسترش وسيع و جهان‌شمول به‌عنوان عامل مهم و اساسي در فرآيند رشد و توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جوامع بشري به حساب مي‌آيد، نهادها و نظام‌هاي آموزشي و پرورشي در توسعه علم، فناوري و نوآوري نقش مهمي را به دست آورده‌اند. مهم‌ترين چالش سياست‌گذاري در آموزش و پرورش در هزاره سوم، سياست تحول و تبديل نظام آموزش فعلي به «آموزش و پرورش كارا و اثربخش» است. بررسي عوامل موثر بر پيشرفت و توسعه جوامع پيشرفته نشان مي‌دهد كه همه اين كشورها از آموزش و پرورش توانمند و كارامدي برخوردار هستند. با توجه به اهميت نظام آموزشي در تربيت انسان‌ها و پيشرفت جوامع، لزوم اتخاذ بهترين سياست‌ها در شرايط مختلف، ضروري است. از اين‌رو در اين مقاله با تاكيد بر نقش سياست‌گذاري آموزشي در توسعه علم و فناوري، با استفاده از ديدگاه نظام‌مند و در نظر گرفتن تمامي عواملي كه بر دروندادها (تعريف سياست‌گذاري به‌عنوان يك وظيفه، تدوين انتظارات از سياست‌گذاري، ساختار و اختيارات قانوني و نيروي انساني)، فرآيندها (تشخيص، تعريف و تحديد مسيله، تدوين راه‌حل‌هاي پيشنهادي، تحليل راه‌حل‌ها و انتخاب بهترين راه‌حل، تصويب راه‌حل يا سياست اتخاذ شده، اجرا، ارزيابي و بازنگري) و بروندادهاي سيستم آموزشي (اثربخشي سياست و فرآيند سياست‌گذاري، عدالت آموزشي، اخلاق، نيازها و انتظارات اجتماع، امكان‌سنجي سياسي) تاثير مي‌گذارند، همچنين تعامل ميان نظام آموزشي با ديگر نظام‌ها (اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي و غيره) به ارايه مدل ادراكي سياست‌گذاري در آموزش و پرورش ايران پرداخته شده است.

In todayʹs world where science and technology with the broad and universal development is considered as an important and fundamental factor in the process of economic, social and cultural development of human societies, educational and training systems have earned a major and important role in developing of science, technology and innovation. The greatest policy making challenge in education in the Third Millennium, is the policy of evolution and transformation of the current educational system into the "effective and efficient education". Study of the factors affecting the development of advanced societies show that all these countries have an efficient and qualified education system. Considering the importance of the educational system in human training and development of communities, it is necessary to adopt the best policy in different conditions. Hence, this paper with the emphesis on the educational policy making provides perceptional model for policy making in Iranʹs educational system using a systemic approach and taking into account all the factors affecting the input (definition of policy making as a duty; formulation of policy expectations; legal structure and authority; manpower), processes (recognition, definition and delimitation of the problem; developing suggested solutions; analysis of solutions and choosing the best solution; approval of solution or adopted policy; implementation; evaluation; review) and outputs of the education system (effectiveness of policies and policy-making process; educational justice; ethics; needs and social expectations, political feasibility), as well as the interaction between the education system and other systems (economic, social, political, cultural, etc.).