نقش رويكردهاي تدوين استانداردهاي حسابداري در ويژگي‌هاي روان‌شناختي حسابرسان

Role of Approaches to Accounting Standards Setting in Psychological Characteristics of Auditors

استانداردهاي حسابداري از مولفه‌هاي اصلي و اثرگذار در محيط كسب و كار است كه حوزه‌هاي مختلفي را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد؛ حرفه حسابرسي و حسابرسان از جمله اين موارد هستند. در اين پژوهش با استفاده از الگوسازي معادلات ساختاري به بررسي نقش رويكردهاي تدوين استانداردهاي حسابداري (استانداردهاي مبتني بر اصول و مبتني بر قواعد) در ويژگي‌هاي روان‌شناختي حسابرسان پرداخته شده است. در راستاي گردآوري داده‌هاي پژوهش از يك سناريوي شبه‌آزمايشي استفاده شده است كه از نظر استاندارد حسابداري، در دو سطح مبتني بر اصول و مبتني بر قواعد دست‌كاري شده‌اند. يافته‌هاي حاصل از پژوهش بيانگر اين است كه استانداردهاي مبتني بر اصول در مقايسه با استانداردهاي مبتني بر قواعد، سطح بالاتر پاسخگويي فرآيندي و انگيزش شناختي حسابرسان را در پي دارد. هم‌چنين، يافته‌هاي پژوهش نشان داد نوع استانداردهاي حسابداري، تاثير معناداري بر سطح شواهد درخواستي حسابرسان ندارد ليكن استانداردهاي مبتني بر اصول به صورت غيرمستقيم از طريق ميانجي‌گري پاسخگويي فرآيندي، سطح شواهد درخواستي حسابرس را افزايش مي‌دهد. اثرگذاري مستقيم پاسخگويي فرآيندي بر سطح شواهد درخواستي نيز از ديگر يافته‌هاي پژوهش است. با وجود اين، نتايج بيانگر آن است كه انگيزش شناختي تاثير معناداري بر سطح شواهد درخواستي حسابرس ندارد. در مجموع، نتايج اين پژوهش حاكي از تاثير مثبت استانداردهاي حسابداري مبتني بر اصول در سطح پاسخگويي فرآيندي و انگيزش شناختي حسابرسان است. اين نتيجه مويد اين است كه رويكرد مبتني بر اصول بايد بيش از پيش مورد توجه استانداردگذاران و سياست‌گذاران در حوزه حسابداري و حسابرسي قرار گيرد.

Accounting standards are the principal factors in business environment affecting different areas, including accounting profession and auditors. In this study, the role of approaches to accounting standards setting (rule-based and principle-based standards) in the psychological characteristics of auditors has been investigated, using structural equation modeling, The data collection takes into account an accounting pseudo-experimental scenario that are accounting standards manipulation at two levels, rule-based and principle-based. The results showed that principle-based standards, compared to the rule-based standards, lead to higher levels of epistemic motivation and process accountability for auditors. Also, the results indicated that types of accounting standards have no significant effects on the evidence level requested by auditors, but, the principle-based standards increase the level of evidence indirectly through mediation of process accountability. Another findings showed that the process accountability directly affects the level of evidence requested by auditors. But, the results indicated that epistemic motivation has no significant effect on the request of level of evidence. In general, findings represented positive impacts of principle-based accounting standards on the process accountability and epistemic motivation for auditors. These confirm that principle-based approach should be considered more by standard-setters and policy makers in the fields of accounting and auditing.