استعاره جهاد و پايداري در گفتمان و ايدئولوژي سياسي رهبر: رويكرد شناختي

The Metaphor of Jihad and Resistance in the Discourse of the Leader: A Cognitive Approach

هدف مقاله حاضر، بررسي مفهوم جهاد، پايداري و مفاهيم مرتبط با آن در گفتمان سياسي رهبر انقلاب اسلامي ايران است. در اين مطالعه زبانشناختي كه در چارچوب نظريه استعاره شناختي صورت مي گيرد، 15 سخنراني حضرت آيت ا... خامنه اي در بهار 1392 كه در بخش آرشيو بيانات رهبري[1] ذخيره شده است به عنوان جامعه آماري انتخاب شده است. از ميان اين داده ها،كانون هاي استعاري مربوط به مفهوم جهاد به طور هدفمند، انتخاب و استعاره هاي مرتبط با آنها شناسايي و طبقه بندي گرديد. هدف اين مقاله، پاسخ به اين سوال است كه در ادبيات سياسي ايران، استعاره سياسي ايدئولوژيكي «جهاد» چگونه ظاهر مي شود و ارتباط استعاره هاي خرد مرتبط با آن چگونه است؟ همچنين، اين استعاره كلان از چه عناصري تشكيل شده است؟ بررسي داده هاي مذكور بر اساس رويكرد استعاره شناختي نشان داد كه در گفتمان رهبر، استعاره جهاد به عنوان استعاره اي كلان در زيرساخت اكثر مباحث سياسي عمل مي كند. استعاره هاي كلان، فعاليت ثمربخش جنگ/جهاد است و فعاليت ثمربخش سفر است از جمله استعاره هاي غالب در بيانات رهبر است. همچنين، ماهيت فرهنگي - ديني استعاره جهاد باعث ايجاد انسجام آن استعاره و انعطاف در كاربرد مفاهيم مختلف شده است.

The aim of this study is to examine the concept of jihad, and resistance and the ideas related to it in the discourse of the Leader of the Islamic Revolution. In this linguistic study which is based on the theory of cognitive metaphor, 15 speeches of Ayatollah Khamenei delivered in the spring of 1392 taken from The Leader’s Speeches Archive have been chosen. Metaphorical centers related to the concept of jihad and the metaphors related to them were diagnosed and classified. The research question is how the political-ideological metaphor of jihad is represented in the political literature of Iran, and what relation do minor metaphors have with them. Another question regards the constructive elements of the macro-metaphor. The results indicated that in these speeches, the metaphor of jihad serves as the infrastructure for most arguments. The macro-metaphors of “the effectual activity is war/jihad” and “the effectual activity is voyage” are among the common metaphors of the leader’s speeches. The cultural-religious nature of jihad as a metaphor brings about cohesion and flexibility in using different concepts.