بررسي قصاص زن و مرد از ديدگاه فقهي و مجازات قانون اساسي

A Study of Men and Women's Islamic lex talionis from the Perspective of Jurisprudence and Islamic Penal Code

از جمله مباحث بحث برانگيز – قصاص و ديه زنان و مردان از نظر فقها است و يكي از سوالات اساسي اين است كه چگونه زن در قبال كشتن مرد قصاص مي شود، بي آن كه لازم باشد از سوي خانواده مرد چيزي به خانواده زن پرداخت شود؛ اما اگر مردي زني را بكشد در صورتي مي توان مرد را قصاص كرد كه از سوي خانواده زن مقتول، مبلغي به خانواده مردقاتل تسليم شود؟! فقها و مفسران در مواجهه با مبحث اجراي مجازاتهاي افتراقي ديه و قصاص زن با توجه به قانون مجازات اسلامي مصوب 1392 و مواد قانوني 382 و 388، در كنار استناد به دلايل نقلي همچون آيات و روايات و نيز اجماع به توجيهات و دلايل عقلي و عرفي در تأييد و تحكيم ديدگاه خود اعم از برابري زن و مرد در قصاص و ديه يا نابرابري ايشان دست زده‌اند. از نظر اسلام هيچگونه تعارضي از لحاظ ابعاد انساني، الهي، علمي و فرهنگي بين زن و مرد وجود ندارد؛ لذا مقصود و هدف ديه و قصاص به هيچ وجه مطالبه و دريافت ارزش ذاتي و اجتماعي افراد نيست و به يقين هدف چيز ديگري است؛ بنابراين احكام و مقررات متفاوت موضوعه صرفا ناظر و مربوط به تفاوت طبيعى موجود بين زن و مرد هستند.

Islamic lex talionis and blood money for men and women is one of controversial issues from the perspective of jurists and one of the fundamental questions is how to execute the Islamic lex talionis for a woman who has murdered a man without the need for the male victim's family to pay anything to the family of the woman; however, if a man murders a woman, he will be retaliated only if the family of the murdered woman pays some money to the family of the male murderer?! In dealing with the issue of implementation of the differential punishments of Islamic lex talionis and blood money for women based on articles 382 and 388 and the Penal Code Act of 1392, jurists and commentators have relied on traditional reasons such as verses and traditions as well as consensus to justifications and legal and common reasoning to verify and strengthen their ideas including equality or inequality of men and women in terms of retaliation and blood money. According to Islam, there are no difference between men and women in terms of human, divine, scientific and cultural dimensions; therefore, the purpose of Islamic lex talionis and blood money is by no means to claim and receive the intrinsic and social value of humans. Therefore, the different rules and regulations in this regard could be jusitified by the natural difference between men and women.