توزيع مكاني خشكيدگي درختان بلوط در ارتباط با ويژگي هاي مورفولوژيك درختان در جنگل هاي زاگرس ، كرمانشاه

Spatial distribution of Oak decline in relation to trees morphologic properties in Zagros forests, Kermanshah

سابقه و هدف: يكي از مشكلات اساسي در جنگلهاي زاگرس، پديده خشكيدگي درختان بلوط است. بحران خشكيدگي در اين درختان، نمود عيني پديده زوال بوم سازگان جنگلي زاگرس است. در تحقيقات مختلف بيان شده كه خشكيدگي تاجي اولين پديده اي است كه در نتيجه واكنش درخت به تنش هاي محيطي ظاهر مي شود و مهمترين شاخص براي ارزيابي سلامت درختان و آگاهي از وضعيت خشكيدگي آن ها مي باشد. از طرفي شناخت الگوي توزيع مكاني خشكيدگي و ارتباط مكاني آن با ويژگي هاي درختان، جهت مديريت مناسب پديده خشكيدگي اهميت بسيار دارد. هدف اين تحقيق، بررسي الگوي توزيع مكاني خشكيدگي در درختان بلوط و تحليل رابطه مكاني آن با ويژگي هاي درختان در بخشي از توده هاي جنگلي كرمانشاه مي باشد. مواد و روشها: در محدوده جنگل هاي گهواره در استان كرمانشاه، 67 قطعه نمونه مربعي به مساحت 400 متر مربع با استفاده از شبكه آماربرداري 100 × 100 متر برداشت شدند. در هر قطعه نمونه درصدخشكيدگي (درصد درختان خشكيده در پلات)، ويژگي هاي درختان داراي خشكيدگي از جمله قطر، ارتفاع، قطر متوسط تاج، متوسط سطح تاج پوشش و تعداد جست و تعداد درختان سالم و سطح تاج پوشش آنها يادداشت گرديد. همبستگي بين ميزان خشكيدگي و ويژگي هاي درختان داراي خشكيدگي و درختان سالم با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون بررسي شد. بررسي همبستگي مكاني نيز با استفاده از روش هاي زمين آماري (واريوگرام) صورت گرفت. يافته ها: نتايج حاصل از ضريب همبستگي پيرسون نشان داد كه ميزان خشكيدگي با ويژگي هاي درختان از جمله قطر، ارتفاع، قطر متوسط تاج، درصد تاج پوشش و تعداد جست ارتباط مثبت و معني داري دارد. همچنين بين ميزان خشكيدگي و ويژگي درختان سالم از جمله تعداد درختان سالم و متوسط سطح تاج پوشش آن ها ارتباط منفي و معنيدار وجود دارد. مطالعه واريوگرامها بيانگر اين است كه همه متغيرها به جز تعداد جست درختان داراي خشكيدگي، داراي ساختار مكاني مشخص مي باشند. نتيجه گيري: به طور كلي همه متغيرها به جز تعداد جست درختان خشكيده داراي الگوي توزيع مكاني مشخص و پيوستگي مكاني متوسط هستند. تجزيه و تحليل ساختار مكاني ارتفاع، قطر، قطر متوسط تاج، سطح تاج و درصد سطح تاج درختان نشان ميدهد كه واريانس مؤلفه ساختاري بر واريانس مؤلفه ي تصادفي غلبه دارد. دامنه تأثير متغيرهاي مورد بررسي در محدوده ها ي نسبتا بزرگ رخ داده است كه دلالت بر ساختار مكاني گسترده، پراكنش يكنواخت و در حقيقت پيوستگي مكاني بيشتر در مقادير متغير موردنظر دارد. شباهت در دامنه تأثير ميزان خشكيدگي و ويژگيهاي درختان داراي خشكيدگي (قطر، ارتفاع، قطر متوسط تاج، متوسط سطح تاج پوشش و درصد تاج پوشش) و همچنين همبستگي مثبت و معنيدار بين آنها، بيانگر ارتباط مكاني نزديك بين ميزان خشكيدگي و ويژگيهاي درختان داراي خشكيدگي است. با توجه به همبستگي منفي و معني دار بين ميزان خشكيدگي و ويژگي درختان سالم (تعداد درختان و متوسط سطح تاج پوشش)، ميتوان اظهار داشت كه تغييرپذيري مكاني ويژگي درختان سالم، ميزان خشكيدگي را به طور عكس تحت تأثير قرار مي دهد.

Background and objectives: One of the main problems in Zagros forests is oak trees dieback. What is certain and important is that the tree dieback crisis caused the declining of oak in Zagros forest. Oak decline is characterized by crown thinning, foliar necrosis and progressive death of primary leaf-bearing branches and the emergence and subsequent decline of foliage. The condition of tree crowns is an important indicator of tree and forest health. A range of biotic and abiotic factors has been shown to contribute to the decline. However, no satisfactory investigation has been established to explain the distribution. Materials and methods: The aim of this study was to investigate the spatial variability of Oak decline and it’s relation to tree properties in Zagros Forest of Kermanshah (Gahvareh). In this order, 70 hectares of Gahvareh forest were selected and then 67 sample plots (400 m2) were used in a 100 × 100 m sampling grid. In each of the plots the number of healthy trees and their canopy cover, the dieback and trees with dieback features including diameter, height, crown diameter, average canopy cover, and the number search trees were recorded. Then the spatial continuity, using was described geostatistics (variogram). Results: The results of the Pearson correlation coefficient indicates that dieback has a significant positive relationship with the feature tree dieback including diameter, height, crown diameter, canopy cover is a significant and positive relationship between the number of sprouts. As well as between the dieback and features healthy tree such as the number of trees and average canopy cover and there is a significant negative relationship variogram of variables revealed the presence of spatial autocorrelation except for the number of shoots have the spatial structure. Conclusion: Overall analysis of the spatial structure of healthy and dead tree dieback and features showed that the structural component of the variance components of random variance prevails. The variables studied occurred in a relatively large area, indicating the spatial structure of large, uniform distribution and continuity in the desired location in variable amounts. The similarity in the effect of dieback and features trees with dieback (collar diameter, height, crown diameter, average level of cover and canopy cover) and also a significant positive correlation between them, represents the close spatial relationship between the dieback and trees have been dieback features. Given the significant negative correlation between the dieback and characteristics of healthy trees (number of trees and average level of cover), it can be stated that the spatial variability characteristics of healthy trees, the dieback effects as photos.