سرمايه اجتماعي و عوامل مرتبط با آن در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2

Social capital and its related factors in patients with type 2 diabetes

مقدمه: سرمايه اجتماعي مجموعه هنجارهاي موجود در سيستم هاي اجتماعي است كه امكان مشاركت افراد در اقدامات اجتماعي به منظور كسب سود متقابل را فراهم مي نمايد. تحقيقات بيانگر نقش سرمايه اجتماعي به عنوان يكي از تعيين كننده هاي اجتماعي موثر بر پيامدهاي سلامتي و يكي از عوامل موثر در پيشگيري و كنترل بيماري ديابت است. از اين رو پژوهش حاضر به بررسي سرمايه اجتماعي و عوامل مرتبط با آن در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 پرداخت. مواد و روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه مقطعي بود كه روي 326 بيمار مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه كننده به انجمن ديابت ايران در سال 1395 و از طريق نمونه گيري در دسترس انجام شد. ابزار جمع آوري داده ها در اين پژوهش، پرسشنامه سرمايه اجتماعي اونيكس و بولنOnyx and Bullen)) بود. اين پرسشنامه 36 گويه اي داراي 8 حيطه است كه دامنه نمرات حيطه ها بين صفر تا صد است. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمون هاي t-test، ضريب همبستگي پيرسون، تحليل واريانس يك طرفه و رگرسيون خطي چندگانه انجام شد. يافته ها: ميانگين سني بيماران(3/11 (SD=33/55 سال بود. ميانگين و (فاصله اطمينان 95 درصد) نمره سرمايه اجتماعي افراد شركت كننده در پژوهش(30/47-16/44 (72/45 به دست آمد. بين حيطه هاي هشت گانه سرمايه اجتماعي، بيشترين ميانگين نمره مربوط به حيطه ارتباطات كاري(22/72-90/63 (06/68 و كمترين ميانگين نمره مربوط به حيطه مشاركت در اجتماعات محلي(93/32-97/27) 45/30 بود. نتايج الگوي رگرسيوني چند متغيره نشان داد كه متغير جنسيت با حيطه اعتماد و امنيت داراي ارتباط معنادار است بطوريكه زنان نسبت به مردان از نمره اعتماد و امنيت پايين تري برخوردار بودند (001/0 > P ، 88/7-B=). همچنين وضعيت اقتصادي با حيطه ارزش زندگي و تحصيلات با حيطه هاي ارزش زندگي، مشاركت در اجتماعات محلي، پيشگامي در فعاليت هاي اجتماعي، ارتباط با دوستان و خانواده و سرمايه اجتماعي كل داراي ارتباط آماري معنادار و مثبت است. نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي مطالعه حاضر زنان، بيماران با تحصيلات پايين تر و فقيرتر از نظر وضعيت اقتصادي به دليل پايين بودن سرمايه اجتماعي و مولفه هاي آن در معرض خطر بيشتري براي عدم پذيرش درمان و در نتيجه عدم كنترل مطلوب قند خون قرار دارند، لذا مداخلات مربوط به ارتقاي سرمايه اجتماعي در اين گروه ها بايد با جديت بيشتري دنبال گردد.

Objective (s): The relationship between social capital and health is well establishes. The present study aimed to investigate the relationship between social capital and its related factors in patients with type 2 diabetes. Methods: This was a cross-sectional study and conducted on 326 type 2 diabetes patients who referred to the Iranian Diabetes Society in 2016-2017. Data was collected by the Onyx and Bullen social capital questionnaire. This questionnaire has 36 items and 8 domains. The score range from 0 to 100. Data were analyzed by using statistical tests such as independent t-test, Pearson correlation coefficient, one-way ANOVA, and multiple regression. Results: The mean age of the patients was 55.33 (SD=11.32) years. The mean and (95% confidence interval) of the social capital score of participants was 45.72 (44.16-47.30). Among the eight domains of social capital, the highest mean score was related to the work connections domain 68.06 (63.90-72.22) and the lowest mean score was for the participation in the local communities domain 30.45 (27.97-32.93). The results of multiple regression model showed that gender had a significant association with trust and security where women had lower trust and security score than men (B=-7.88, P < 0.001), also economic status had a significant and positive association with value of life domain and education with value of life, participation in the local communities, proactivity in a social context, family and friends connections and total social capital. Conclusion: The findings indicated that women, patients with lower educational level and poor financial status due to low social capital were at greater risk of non-compliance of treatment and therefore the lack of favorable glucose control.