ساوه در گذر زمان (تحولات تاريخي شهر ساوه با اتكا به منابع مكتوب)

Saveh during the time Savehs historical development relying on written sources

ساوه يكي از شهرهاي مشهور منطقة جبال در دوران اسلامي است كه به‌دليل قرارگيري در مسير ارتباطي دارالخلافة بغداد به شمال ­شرق به ‌عنوان منزلگاهي مهم ايفاي نقش نموده است. موقعيّت ويژة اين شهر در پيوندگاه مهم­ترين راه­هاي كارواني و نيز شرايط مساعد طبيعي موجب شده تا بتواند از تحولات تاريخي گذر نموده و در كانون ­توجه جغرافي­نويسان و مورخان قرار گيرد. از آنجايي­كه بقاياي شهر كهن ساوه و بافت تاريخي آن به دليل توسعة شهر جديد دچار تغيير شده، بررسي اين تغييرات ضرورتي اجتناب‌ ناپذير مي­ نمايد. در نوشتار حاضر، تلاش شده است تا با اتكا به منابع مكتوب تاريخي و همچنين گزارش سيّاحاني كه اين شهر را مورد بازديد قرار داده­اند، تحولات تاريخي آن مورد بحث قرار گيرد. بديهي است يافته­ هاي پژوهش مي­تواند در بازيابي سازمان فضايي شهر و حفاظت از محدوده هاي تاريخي آن مورد استفاده قرار گيرد.

Saveh is one of the famous cities of Jibal regioin in Islamic age and it continuously, has played a particular role in history due to its location in the communication path of north-east to capital city Baghdad. The special position of this city, and its favourable natural condition (a great plain with the area of 238000 HA, two permanent rivers and the widespread irrigation network), have made Saveh to triumphantly pass the historical developments and be in the spotlight of geographers and historians. Since the remain of the ancient Saveh and its historical context have been changed due to development of the new city, the study of the developments of this city would be inevitable. This paper has attempted to study historical development of Saveh based on written sources and also the reports provided by visitors who have visited this city. Indeed the findings of the current research could be useful and applicable retrieval of the spatial organization of this city and its date range protection.