آيا دين محصول جانبي تكامل زيستي است؟ نقد ريچارد سوسيس به رويكرد غير سازشي در تبيين تكاملي دين

Is Religion a by-Product of Biological Evolution? Richard Sosis’s Criticism of non-Adaptationist Approach to Evolutionary Account of Religion

در اين مقاله ابتدا پرسش‌هاي اصلي در تبيينِ تكامليِ دين مطرح و سپس پاسخ‌هايي به عنوان فرضيه‌هايي ارائه مي‌شوند. فرضيه‌ي دين به مثابه محصول جانبي، به طور مختصر معرفي مي‌شود و سپس نقد ريچارد سوسيس ارائه مي‌شود. ريچارد سوسيس براي نقد فرضيه‌ي محصول جانبي از تعريف دين شروع مي‌كند و با در نظر گرفتن دين به‌مثابه يك نظام، مبناي نقد خود را فراهم مي‌كند. ريچارد سوسيس معتقد است نظام ديني از به هم آميختگي عناصر اصلي‌اي تشكيل شده است كه شامل فرايندهاي شناختي و رفتاري مختلف مي‌شود. ارزيابي‌هاي شناختي تنها يك جنبه از دين را مشخص مي‌كنند؛ اما دين، نظام جامعي است كه بايد عملكرد كلي آن را بررسي كنيم. حتي اگر ارزيابي‌هاي شناختي دقيق باشند و نشان دهند كه باورهاي فراطبيعي، محصول جانبي برخي از كاركردهاي مغزي‌اند؛ اين موضوع نمي‌تواند مشخص كند كه آيا نظام ديني به شكل كلي عامل سازگاري است يا نه؟ ريچارد سوسيس بعد از اين مرحله به سراغ مفهوم "محصول جانبي" مي‌رود و با يك تحليل علمي نشان مي‌دهد كه دين را مي‌توان به‌مثابه يك سازگاري ثانويه و يا اِكسَپتيشِن قلمداد كرد نه محصولي جانبي.

In this paper, we first discuss the main questions in evolutionary accounts of religion. Then we offer the main answers to these questions. The hypothesis of religion as a by-product, will be briefly introduced and then Richard Sosi’s criticism of this hypothesis will be explained step by step. In order to criticize the hypothesis of religion as by-product and to provide a proper basis for his criticism, Richard Sosi starts with the definition of religion and regards it as a system. He believes that a religious system is mixed of some primary elements, including various cognitive and behavioral processes. Cognitive assessments determine only one aspect of religion, while religion is a comprehensive system whose overall performance must be examined. Even if the cognitive assessments are precise and can show that metaphysical beliefs are the by-products of some brain functions, this can’t determine whether a religious system is a factor that leads to adaptation. Richard Sosi considers the concept of "by-product" and, through a scientific analysis, shows that religion can be seen as a secondary adaptation or exaptation, not as a by-product.