جايگاه و نقش سياست گذاري در كاوش و بهره برداري از فضاي ماوراي جو

The Role of Policy-Making in the Exploration and Exploitation of Outer Space

سياست­ گذاري فضايي، فرايند تصميم ­سازي يا تصميم­ گيري در خصوص خط مشي­ ها و كاربست رهنمود­هاي عمومي يك دولت يا گروهي از دولت­ها براي كاوش و بهره ­برداري از فضاي ماوراي جو است. اثر مؤلفه­ هاي سياسي بر كاوش و بهره­ برداري از فضاي ماوراي جو بر كسي پوشيده نيست؛ رقابت راهبردي دو ابرقدرت ميانه­ ي قرن بيستم و اولويت­ بندي كاوش فضا براي دستيابي به برتري سياسي و ايدئولوژيك از سوي آنان موجبات رشد و شكوفايي صنعت فضايي را فراهم كرد. اما سياست­هاي فضايي كشورهاي پيشرو و فعالان تازه ­وارد عرصه­ ي فضا در قرن حاضر به چه ترتيب و در چه قالبي سامان يافته است؟ گذشته از اين، در مقاله­ ي حاضر سياست­ گذاري فضايي در جمهوري اسلامي ايران كه در برخي از اسناد بالادستي از جمله سند جامع توسعه­ ي هوافضا، نقشه­ ي جامع علمي كشور، قانون برنامه­ ي پنج­ ساله­ ي پنجم و سياست­ هاي كلي برنامه­ ي ششم توسعه به طور مستقيم و غيرمستقيم مورد توجه قرار گرفته است، بررسي و تحليل مي ­شود.

This article aims to analyze the importance of policy making as a deciding factor in regulating the activities of States in exploration and use of outer space, determining and prioritizing budget allocation in space matters, maximizing the national potential and creating prestige in the international arena. Moreover, this paper takes under consideration the interaction between law and policy with regards to the final frontier. This task is mainly achieved through a review of some of the leading space-faring nations’ space policies and strategies. Moreover, the issue of space policy making in Iran is also analyzed by a look through the pertinent upstream documents prepared by various legislative and policy-making bodies of the country. It is proposed that the Iranian decision-makers should take the final leap from policy making to legislation in order to reap the financial and technological benefits of the outer space and provide security and assurance in furtherance of international cooperation.