مدل توليد بر احياي نسبي براي مديريت ذخاير ماهي يال اسبي (Trichurus lepturus) در آب‌هاي خليج فارس و درياي عمان (استان هرمزگان

ماهي يال اسبي (Trichiurus lepturus) از جمله ماهياني است كه برداشت آن در آب‌هاي خليج فارس و درياي عمان در سال‌هاي اخير به شدت افزايش يافته است. با توجه به عدم مصرف داخلي، بخش عمده‌اي از صيد اين ماهي به خارج از كشور صادر مي‌شود. در تحقيق حاضر از مدل توليد بر احياي بورتون و هولت(Beverton and Holtʹs relative yield per recruit model) براي ارايه توصيه‌هاي مديريتي در مورد سطح برداشت از ذخاير ماهي يال اسبي در آب‌هاي خليج فارس و درياي عمان استفاده شد. به كمك داده‌هاي فراواني طولي (1309 نمونه) و استفاده از معادله رشد ون‌برتالنفي، مقادير طول كل بي‌نهايت (L?)، ضريب رشد (K) و سن در طول صفر (t0)، به ترتيب 3/111 سانتي‌متر، 41/0 در سال و 28/0- سال تخمين زده شد. مرگ و مير كل (Z) و مرگ‌و‎مير طبيعي (M) به وسيله روش‌هاي منحني خطي صيد و فرمول تجربي پايولي، به ترتيب 11/1 (در سال) و 67/0 (در سال) تخمين زده شدند. همچنين مرگ‌و‌مير صيادي (F) 44/0 (در سال) برآورد گرديد. حداكثر ضريب بهره‌برداري (Emax) براي زماني كه حداكثر توليد بر احياي نسبي حفظ مي شود برابر با 62/0 برآورد شد. از آنجايي كه در اين تحقيق حداكثر ضريب بهره‌برداري Emax بزرگ‌تر از ميزان خالص بهره برداري (E) محاسبه شد، مي توان نتيجه گرفت كه ذخيره ماهي يال اسبي بيش از اندازه برداشت نمي‌شود. با اين وجود، در حال حاضر كه تلاش‌صيادي بر روي اين گونه با سرعت چشمگيري در حال افزايش است، مديريت بهتر ذخاير گونه ماهي يال اسبي، نيازمند پايش‌هاي سالانه و طولاني مدت است.

Among the several fish species commercially exploited at the Persian Gulf and Oman Sea waters, the Largehead hairtail, Trichiurus lepturus, stands as one of the most influential groups that have been recently exploited for export to outside markets. In the current study, we applied the Beverton and Holtʹs relative yield per recruit model to provide management guidance and determine the biological reference points (i.e. E0.5 and Emax) for T. lepturus stock in the coastal waters of Iran. The von Bertalanffy growth equation (VBGF) was fitted to length–frequency data (n =1309) to obtain a VBGF with the following parameters: L?=111.3 cm total length; K=0.41 and t0= -0.28 years. The estimated value of total mortality (Z) based on length converted catch curve method was 1.11 year-1. Natural mortality (M) based on growth parameters was 0.67 year-1 while fishing mortality (F) was recorded as 0.44 year-1. Maximum exploitation rate (Emax), corresponding to the maximum relative yield per recruit was Emax = 0.62. The stock was not overexploited, since E < Emax. The present results have to be considered with caution to fisheries management purposes as fishing effort is still in increasing phase. The long-term monitoring is required to better understand the T. lepturus population dynamic and its fishery framework in the study region.