زيبارويان و بتكده‌هاي چين در فرهنگ و ادب عاميانه ايران

Chinese Beautiful Women and Temples in Iranian Popular Culture and Literature

بازتاب آرماني سرزمين وسيع و مردم چين در ادبيات قديم ايران چه در ادبيات نخبه­ گرا و چه در ادب عامه، پررنگ و قابل ملاحظه است. جاذبه ­هاي طبيعي و تجاري و فرهنگي چين و دوري و دسترس ‌‌‌‌‌ناپذيري و عدم بروز جنگ و ستيز ميان دو سرزمين از موضوعاتي محسوب مي­شود كه توجه بدين سرزمين را نزد ايرانيان بسيار پررنگ مي­كرد. در اين ميان، خوبرويان و زيبارويان و بتكده‌هاي چين نيز از وجوه آرماني و پركششي است كه در حافظه جمعيِ ايرانيان ماندگاري خاصي داشته و زمينه خيال‌پردازي­ هايي را در نثر و نظم فراهم آورده است؛ افزون بر آن، ادبيات داستاني شفاهي و مكتوب، جايگاه ويژه­اي دارد. چگونگي بازتاب اين مهم در منابع داستاني عاميانه، پرسش اصلي پژوهش پيشِ روست. توجه بدين موضوع و ريشه­ يابي آن برساخته شدن چنين ذهنيت آرماني و تأثيرپذيري از فرهنگ چين را نزد ايرانيان در ادوار مختلف باز مي ­تاباند. اين تأثير گوياي متن نگاه زيبايي شناسانه جامعه ايران است و از نوعي تاريخ فرهنگي در وجه ذهني سخن مي ­گويد. در اينجا با روش كتابخانه­ اي و با نظر به پيشينه بازتاب يافتن زيبارويان و بتكده ­هاي چين در انديشه ادبا به داستان‌هايي منتخب از قرن ششم تا دوازدهم پرداخته شده است. داستان‌هايي از هر قرن كه بازگوكننده نمادين از انديشه جمعي و ذهنيت زيبايي شناسانه مردم است و بي­گمان همچون رشته زنجيري معنادار در فرهنگ عامه ايرانيان خود مي­ نماياند.

Vast expanses of Chinese territory and its people alluringly resonated with Iranian ancient literature, both poplular and elitist. China’s natural, trade and cultural attraction, its remote inaccessible location and the lack of hostility and war between the two lands contributed to China’s more pronounced status within the Iranian society. In this regard, China’s pagodas and temples, the allure of its beautiful women indulged Iranian collective psyche and set the stage for imagination to run wild in poem and prose, as well as enriching the oral and written Iranian fiction. The current research seeks answers as to how these factors were reflected in popular Iranian fictions. Deliberating on this issue and attempting to find its roots could shed light on how Chinese culture bore upon Iranians during different epochs. The image indicates the heart of Iranian aesthetics which gives a subjective account of the cultural history. Through library archives, and by surveying the history of Chinese temples and beautiful women and their impact on literary figures’ thought, the author has studied selected fictions from the sixth to twelfth centuries. Each fiction reflects and represents the collective thought and aesthetic mind of the people of a specific century and is, without a doubt, an unbreakable chain of meaning in Iranian popular culture.