زمينه ها و عوامل حمله متفقين به ايران در سال 1941 م.

طي 65 سال گذشته، مورخان اروپايي، آمريكايي و روس كوشيده اند علل حمله قواي متفقين در 25 اوت 1961 به ايران را بررسي كنند. محدوديت در دسترسي به اسناد رسمي، مدت ها مانعي بر سر راه پژوهش در اين باره بوده است، اما از هنگامي كه بريتانيا و روسيه اسناد مربوط به حوادث 1961م. را به تدريج از طبقه بندي محرمانه خارج كرده اند، انبوهي مطلب پيرامون اين موضوع منتشر شده است. با اين همه، مورخان معاصر كليت موضوع را درك نكرده اند و بيشتر بر علل حمله تمركز داشته و حتي در اين باب راه اغراق نيز پيموده اند. در اين مقاله، رايج ترين عللي را كه مورخان براي اشغال ايران پذيرفته اند، تحليل مي كنيم و مي كوشيم به مهمترين علت حمله متفقين به ايران برسيم. در پژوهش حاضر به منابع اوليه و ثانويه روسي كه براي خوانندگان انگليسي زبان كمتر شناخته شده اند، توجه خاصي داشته ايم. استاد مربوط به اشغال ايران در سال 1961م. شامل اطلاعات مهمي است كه پژوهشگر مي تواند از آن طريق، زاويه اي نو به حوادث مربوط به اين دوران بگشايد.