مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي هاي زمين شيميايي ، زمين فيزيكي و مطالعات سيالات درگير در محدوده اكتشافي ظفرقند ( شمال خاور استان اصفهان ، ايران)

چكيده فارسي :

منطقه اكتشافي مورد بررسي در بخش مياني كمان آتشفشاني- ماگمايي اروميه- دختر و در فاصله 7 كيلومتري باختر ظفرقند، شمال‌خاور اصفهان قرار دارد. در اين منطقه، مجموعه سنگ هاي آتشفشاني با سن ائوسن بالايي و نفوذي با سن اليگوسن پاييني و جوانتر رخنمون دارند. سنگ هاي آتشفشاني شامل داسيت، ريوداسيت و آندزيت و سنگ هاي نفوذي شامل ديوريت، كوارتزديوريت و ميكروديوريت هستند. هاله هاي دگرساني از فيليك، پتاسيك، پروپليتيك، سيليسي و آرژيليك تشكيل شده است. بررسي هاي زمين شيميايي انجام‌شده، حضور عناصر مس و موليبدن را در ارتباط با توده هاي نفوذي ديوريتي نشان مي دهند. هاله هاي زمين شيميايي عناصر گرانبهاي طلا و نقره نيز از الگوي توزيع هاله هاي مس پيروي مي كنند. عناصر آرسنيك و آنتيموان در فاصله دورتري ناهنجاري نشان مي دهند. به نظر مي‌رسد ناهنجاري هاي مشاهده‌ شده در منطقه اكتشافي ظفرقند، منطقه بندي مشابه با كانسارهاي پورفيري و اپي ترمال مرتبط باآن دارند. بررسي هاي زمين فيزيكي عمق توده ديوريتي را بيشتر در جنوب خاور منطقه نشان داده است. كاني سازي اوليه سولفيدي در نزديك توده هاي ديوريت و كوارتز ديوريت و در سنگ‌ ديواره داسيتي گسترش‌يافته‌ است. بررسي‌هاي سيالات درگير انجام‌شده بر روي رگه هاي كوارتزي نوع I و II، دو نوع سيال با دو ويژگي متفاوت نشان مي دهد كه با پيش بيني الگو هاي زمين شيميايي عناصر بررسي‌شده همخواني دارد. سيال كانيساز همراه با كمپلكس هاي كلريدي (نوع I) با دماي 328 تا 550 درجه سانتي گراد و شوري 32 تا 43 درصد، منشأ ماگمايي دارد و سبب كاني‌سازي مس- موليبدن در منطقه شده است؛ در حالي‌كه سيال نوع II با دماي 123 تا 391 درجه سانتي‌گراد و شوري 1/15 تا 5/16 درصد با رخ‌داد جوشش و اختلاط با آب هاي جوي و سردشدگي سبب تشكيل ناهنجاري هاي عناصر گرانبها شده است. عمده كاني سازي سولفيدي با سيال نوع I همراه بوده و در جنوب خاور منطقه در نزديكي توده ديوريتي تشكيل شده است. در نهايت، با تلفيق نتايج به‌دست آمده جنوب‌خاور منطقه جهت بررسي‌هاي بيشتر اكتشافي و حفاري توصيه مي‌شود.