تحليل و نقد ديدگاه سلفيه در ارزش معرفت‌شناختي عقل در حوزة معرفت ديني

An Analysis and Criticism of Salafieh's View on the Epistemological Value of Reason in Religious Knowledge

جريان فكري سلفي‌گري را مي‌توان از منظرهاي گوناگون و متفاوتي تحليل و بررسي كرد و پيش‌فرض‌هاي اتخاذشده در اين تحليل در ساختار نهايي تحقيق مؤثر است. سلفيه با اتخاذ موضع حس‌گرايي در هستي‌شناسي، نقل‌گرايي مبتني بر ظاهر در بحث معرفت‌شناسي و روش‌شناسي و مرجع قرار دادن فهم، قول و فعل سلف از يك سو و ناكارآمد جلوه دادن عقل و احكام و تأملات عقلي از سوي ديگر در حوزۀ معرفت ديني، به دام چنان مهجوريتي گرفتار آمده‌اند كه در برخي موارد اظهارات آنان در تناقض با همان نقلي است كه داعيۀ پايبندي به آن را دارند. در اين نوشتـار، ضمن مرور مباني سلفي‌گـري و بررسي رويـكرد اين جريـان فكـري در بحث هستي‌شناسي، معرفت‌شناسي و روش‌شناسي، محصول اين رويكرد كه اسلام‌گرايي عقل‌ستيز و ظاهرگراست، تبيين و ارزش معرفت‌شناختي عقل و كاركرد آن در حوزۀ معرفت ديني از ديدگاه اين فرقه، تحليل و نقد مي‌شود.

The Salafieh course of thought may be investigated and analyzed from different perspectives and the presuppositions of this analysis affects the final structure of the research. Salafieh is sensual in ontology, traditional and based on the literal meaning in epistemology and methodology, and consider the ancestor's understanding, words and acts as their source on the one hand, and assume reason and its understandings and reflections inefficient on the other hand; which makes them so obsolete that in some cases their statements end up to be in contradiction with the tradition they claimed to be loyal to. Reviewing the basis of the school of Salafieh and investigating its approach in ontology, epistemology and methodology, I have explained the result of this approach – which is an anti-reason and literalistic (those who trust to outward of statement rather inward of it) Islam - and have analyzed and criticized the epistemological value of reason and its function in religious knowledge. Keywords: reason, Salafism, ontology, methodology, epistemology, religious knowledge.