ارزيابي مفهوم گونۀ بيولوژيكي در برخي گونه هاي جنس Armillaria در ايران

Investigation of biological species concept in some Armillaria species in Iran

در طي ماه هاي شهريور تا آذر سال هاي 1389 الي 1391، شمار هفده بازيديو كارپ از قارچ Armillaria از مناطق مختلف جنگلي واقع در استان هاي گيلان، مازندران و گلستان گردآوري و از آنها 24 جداية قارچي به دست آمد. سپس آزمون سازگاري جنسي با استفاده از ده جداية منتخب با دوازده جدايه آزمايشگر از سه گونه اروپايي A. gallica A. melled و A. cepistipes انجام گرفت. آزمون تلاقي همچنين براي تشخيص معيارهاي جداسازي درون گونه اي نيز استفاده شد. آزمون سازگاري جنسي در 360 تلاقي بين گونه اي، جدايه ها را در دو گروه A. meliea و A gallica قرار داد. در 126 تلاقي درون گونه اي واكنش هاي سازگار و يا نيمه سازگار شناسايي شدند. تجزيه و تحليل تلاقي ها، جداسازي آشكاري از فراواني پيوند ريسه اي يا هيفي (MFF و فراواني تشكيل خطوط تيره (BLF و همچنين تغيير ريخت شناختي (مورفولوژي) پر گنه را نشان داد. همچنين آزمون تلاقي جنسي سه گونه A. gallica A. melled و A. cepistipes را به خوبي از هم جداسازي كرد و سازگاري جنسي گونه هاي ايراني را با همتاي اروپايي شان نشان داد. گونه A gallica به دست آمده از ايران به رغم ارتباط تبارزايي (فيلوژنتيكي) نزديك با گونه cepistipes . از نظر باروري به كلي مجزا بود. نتايج اين تحقيق مشخص مي كند كه استفاده از مفهوم گونه بيولوژيكي در اين قارچ شامل بررسي هاي سازگاري جنسي و رويشي است كه با انتخاب الگوي درست از جدايه ها مي تواند همچنان استفاده شود.

During September to November 2010-2012, 17 fruiting body specimens of Armillaria were collected from diverse forest sites in Guilan, Mazandaran and Golestan Provinces (Iran) and 24 basidiocarp derived isolates were obtained. Mating tests were performed using 10 Iranian representative isolates and 12 European tester strains of European species including A. mellea, A. gallica and A. cepistipes. Crossing tests were also used for identification of interspecific and intraspecific separation criteria. In the mating test of a total number of 360 interspecific crosses, Iranian isolates were divided into two A. mellea and A. gallica groups. Hemi-compatible and compatible reactions were found in 126 interspecific crosses. Analysis of crosses demonstrated clear separation for both MFF (mycelial fusion frequency) and BLF (black line frequency) and also change in culture morphology. Mating data clearly distinguished three species including A. mellea, A. gallica and A. cepistipes and defined sexual compatibility of Iranian species with their European counterparts. In spite of close phylogenetic relationship between Iranian A. gallica and A. cepistipes, it also represented a significant clear cut based on the sexual fertility. The results suggest that biological species concept in these fungi consist of using both somatic and sexual compatibilities that still can be used in case of selection of a proper pattern of isolates.