رويكردهاي روشنفكران عصر مشروطه به داستانها و روايتهاي ملي

مسيله اصلي اين مقاله، مشخص كردن رويكردهاي روشنفكران عصر مشروطه در رويارويي با داستانها و روايتهاي ملي است. جامعه آماري به نويسندگاني محدود است كه آثارشان را در دوره مشروطه تاليف كرده اند. از اين رو، شخصيتهايي مثل عارف و عشقي و بهار (شاعران) و نيز كساني مثل تقي زاده (كه آثار باستان گراي خويش را در دوره رضاخان تاليف كرده اند) از دايره بررسي بيرون مي روند. ديگر روشنفكران عصر مشروطه مثل ميرزا حبيب اصفهاني و زين العابدين مراغه اي نيز، گر چه در آثارشان به روايتها و داستانهاي ملي اشارات كوتاهي داشته اند، چندان و چنان نيست كه بتوان آنها را داراي رويكرد مستقلي به شمار آورد. در مجموع، چهار رويكرد در اين تحقيق شناسايي شد: رويكرد عرب ستيزانه و دساتيري كه نماينده كامل آن ميرزا آقاخان كرماني است؛ رويكرد ابزارگرايانه و دساتيري كه نماينده آن آخوندزاده است؛ رويكرد دينمدارانه به نمايندگي طالبوف، رويكرد تحقير آميز به نمايندگي ميرزا ملكم خان.