واكاوي نظريه مايا در وداها

An Analysis of the Theory of Maya in the Vedas

آموزه مايا كه براي بيان چگونگي خلقت در آيين هندو مطرح مي گردد، يكي از مهم ترين بخش هاي الهيات هندو مي باشد. اين آموزه، بيانگر اين است كه فرايند خلقت در واقع نوعي تجلي برهمن است و جهان به عنوان سايه برهمن و روياي او صادر شده است. نظريه مايا، كه زاييده يك نگاه وحدت وجودي است، بيشتر در كتاب اوپانيشادها مطرح گرديده و از سوي عارفان مكتب ودانتايي، بخصوص متفكر برجسته اين مكتب يعني شانكارا واكاويي، بسط و گسترش يافته است. اين پژوهش، بر آن است تا نشان دهد اصل نظريه مايا، هرچند نه به شكلي مفصل، در مجموعه «وداها»، كه قديمي ترين متون مذهبي جهان و آيين هندو به شمار مي روند، وجود داشته است. بدين منظور، به كاوش هاي لغت شناسي و معناشناسي در باب نظريه مايا پرداخته و با نظر به سرودهاي وداها، از جمله دو سرود «آفرينش» و «پروشا»، تلاش در اثبات اين مطلب صورت گرفته است.

The doctrine of Maya which is introduced by Hinduism to show how man was created is one of the most important parts of Hindu theology. This doctrine indicates that the process of creation is, in fact, a kind of Brahman’s manifestation, and the world represents Brahman’s shade and his dream. The theory of Maya, which is one of the results of the pantheistic perspective, is mainly discussed in the book Upanishads and was developed by the mystics of Vedanta school, especially Shankara, one of the prominent thinkers of this school. This study aims to show that the theory of Maya does exist, though not in a detailed form, in the series of “Vedas", the oldest scriptures of Hinduism and the world. For this purpose, the paper makes a philosophical and semantic investigation of the theory of Maya in order to prove it in the light of the hymns of the Vedas, including the hymes of "creation" and "Prosha".