حجيّت خبر واحد در امور مهمّه

validity of khabar wahid in main affairs (umur muhimmah)

خبر واحد به عنوان يكي از منابع و مستندات استنباط احكام شرعي مورد توجه و همواره ميان فقيهان، در حجيّت و عدم حجيّت آن اختلاف نظر بوده است، در دوره‌اي نظر مشهور، عدم حجيّت خبر واحد و در دوره ديگر، حجيّت خبر واحد بوده است و تاكنون نظر مشهور، حجيّت خبر واحد است، اما در اين منابع از جهت شمول حجيّت خبر واحد نسبت به امور مهمّه، تفكيكي صورت نگرفته است. اين نوشتار بر آن است كه با توجه به وجود وسايط زياد در نقل خبر، كه به نوبه‌ خود موجب افت واقع نمايي خبر مي‌شود و از سوي ديگر، با توجه به‌ ابتناي مذاق شارع و سيره‌ عقلا در امور مهمّه (جان، آبرو و فروج)، بر لزوم رعايت احتياط، اكتفا به خبر واحد براي وضع قوانين (همچون رجم زاني و اعدام مرتدّ) در حوزه‌ امور مهمّه، مخالف مذاق شارع و سيره‌ عقلا بوده، و در نتيجه، فاقد پشتوانه‌ عقلي و شرعي است.

Khabar wahid as one of the sources and proof of inference of rules of sharia has been subject of attention and faqihs have always been divided on whether or not it is valid proof as it was considered as valid proof by majority of faqihs in some period while it wasn’t in another. Today, the majority opinion is that khabar wahid is valid proof but no clarification has been made about applicability of khabar wahid as regards main affairs (umur muhimmah). Given the fact that there are many transmitters in transmission of khabar, which weakens the possibility of truth of khabar and considering rule spirit of sharia and common sense that caution must be when dealing with main affairs (umur muhimmah), this paper aimed to show that use of khabar wahid as the mere basis of making laws (such as stoning of adulterer and execution of apostates) in main affairs is contrary to spirit of sharia and common sense and therefore lacks support of reason and sharia.