كاربرد روش ناهمسانگردي قابليت پذيرفتاري مغناطيسي (AMS) جهت ارزيابي درجه و نوع دگرساني در توده‌ گرانيتوييدي چالو (جنوب دامغان)

Application of anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) method in evaluation of the degree and style of alteration at Challu granitoidic pluton (South of Damghan)

توده گرانيتوييدي چالو، در جنوب شرق شهرستان دامغان و در شمالي ترين بخش پهنه ساختاري ايران مركزي واقع شده است. تزريق اين توده نفوذي به درون سنگ هاي آتش‌فشاني و آتش‌فشاني- رسوبي و سيال هاي گرمابي حاصل از آن‌ها، باعث ايجاد فرايندهاي دگرساني و كانه‌زايي شده است. در مجموع دو فاز دگرساني پروپيليتي و آرژيليكي در اين توده قابل شناسايي است. قابليت پذيرفتاري مغناطيسي (Km) در نمونه‌هاي سالم و انواع دگرسان شده توده‌ گرانيتوييدي چالو با استفاده از روش فابريك مغناطيسي اندازه گيري شده است. پذيرفتاري مغناطيسي ميانگين اندازه گيري شده براي مونزوديوريت ها و كوارتز ديوريت هاي سالم، به ترتيب SIµ 3410 ± 28872 SIµ 3916 ±21487 است. گردش سيالات گرمابي از ميان توده نفوذي باعث ايجاد تغييرات مهم كاني شناسي شده و خواص مغناطيسي اصلي توده را تغيير داده است؛ به گونه اي كه ميانگين پذيرفتاري مغناطيسي (Km) در نمونه هاي داراي دگرساني پروپيليتي و آرژيليتي در دو واحد سنگي سازنده اين توده به ترتيب SIµ 988 ± 25117 و SIµ 1577 ± 6262 كاهش يافته است. ماهيت انواع كاني‌هاي كدر موجود در اين توده‌ نفوذي نيز بر اساس منحني هاي ترمومغناطيسي (تغييرات پذيرفتاري مغناطيسي با دما) تعيين شده است. اين يافته ها نشان مي دهند كه چگونه ميزان بزرگاي پذيرفتاري مغناطيسي، همگام با پيشرفت مراحل مختلف دگرساني گرمابي به علت حذف يا كاهش در اندازه منيتيت و يا تبديل آن به كاني‌هاي مغناطيسي ديگر نظير هماتيت (فرومغناطيس) و يا پيريت (پارامغناطيس) كاهش مي‌يابد؛ بنابراين به نظر مي رسد روش ناهمسانگردي قابليت پذيرفتاري مغناطيسي (AMS) علاوه بر آشكارسازي الگوي دروني توده‌هاي نفوذي و پي بردن به ساز و كار جاي گيري آن‌ها مي‌تواند موجب به كميت در آوردن شدت و نوع دگرساني هاي مختلف در داخل آن‌ها شده و الگوي مناسبي براي اكتشاف و شناسايي مسير سيالات گرمابي شود.

Challu granitoid pluton is located in southeast of Damghan and northern part of central Iranian structural zone. Intrusion of the pluton into volcanic and volcanic-sedimentary rocks and the resultant hydrothermal fluids has caused alteration and Fe mineralization. Generally, two different phases of propylitic and argillic alterations are identified in the studied pluton. Magnetic susceptibility of fresh and altered rocks at the Challu granitoidic pluton is measured by magnetic fabric technique. The average measured magnetic susceptibility has been obtained about 28872±3410 µSI for monzodiorite and 21487 ±3916 µSI for quartzdiorite. Circulation of hydrothermal fluids throughout the intrusive body has caused the main mineral compositions variation and changed the magnetic properties of minerals as the average measured magnetic susceptibility for the above rocks has, respectively, been reduced to 25117±988 µSI and 6262±1577 µSI, due to propylitic and argillic alteration. Different kinds of opaque minerals in the pluton have also been identifined by thermomagnetic curves as magnetic susceptibility changes with temperature. These results show how magnitude of magnetic susceptibility decreases during alteration due to removal or reducing in the size of magnetite or its convertion to hematite.