سازوكارهاي كارآمد و مشروع عدالت انتقالي

Efficient and Legitimate Mechanisms of Transitional Justice

عدالت انتقالي به معني اجراي عدالت در جوامع انتقالي است. جوامع انتقالي جوامعي هستند كه از تخلف هاي گسترده و سازمان يافته حقوق بشري و بشردوستانه كه اغلب به عنوان جرايم بين المللي شناخته مي شوند، به سمت يك صلح و سازش دايمي در حال گذار هستند. بسياري از حقوقدانان بر اين عقيده هستند كه اجراي عدالت نسبت به جرايم ارتكابي مستلزم اجراي عدالت كيفري است. اما تجربه اغلب جوامع انتقالي بيانگر اين است كه اجراي عدالت كيفري در جوامع انتقالي نه تنها غيرممكن، بلكه بسيار خطرناك است. از آن جا كه مي تواند صلح شكننده در جوامع انتقالي را در معرض خطر قرار دهد. در عين حال براي تمام جوامع انتقالي اجراي عدالت كيفري امكان پذير نيست. يك ارزيابي از جوامع انتقالي اثبات مي نمايد كه اغلب اين جوامع از سازوكارهاي غيركيفري مانند كميسيون هاي حقيقت ياب، برنامه هاي جبران خسارت و سازوكارهاي سنتي اجراي عدالت جهت رسيدگي به جرايم ارتكابي در گذشته استفاده نموده اند. در اين مقاله به دنبال پاسخ به اين سوال ها هستيم كه عدالت از منظر يك جامعه انتقالي به چه معناست و به دنبال چه هدفي است و كدام يك از سازوكارهاي عدالت انتقالي (كيفري و يا غيركيفري) بهتر مي تواند پاسخگوي اهداف يك جامعه انتقالي باشد و آيا سازوكارهاي اخير مي توانند در عرصه بين المللي داراي اعتبار باشد

Transitional Justice means doing justice in transitional societies. Transitional societies refers societies to whith transit from gross and systematic human rights and humanitarian violations to permanent peace and reconciliation. Many scholars believe that doing justice versus gross and systematic violations means doing criminal justice. But experience of most of transitional societies established that doing criminal justice in transition period is not only possible, but also so dangerous. It is so dangerous because it makes to jeopardize frangible peace in transitional societies. Most of transitional societies use non-criminal mechanisms such as truth commissions, reparation programs and traditional justice mechanisms in dealing with gross and systematic violations committed during the previous regime. In this paper, I will examine these questions: In a transitional society, what does justice mean? Which of the transitional justice mechanisms (criminal or non-criminal) should be able to meet the needs of a transitional society? Can non-criminal mechanisms used in the transitional society be recognize in the international level