تداخل ديهي اطراف در ديه ي نفس

Accumulation of diya of life and diya of physical integrity

يكي از راه هاي مقابله با جرايم عليه تماميت جسماني و جبران صدمات ناشي از آن، مسيلهي ديات است، يكي از پيچيدگيهايي كه در بحث ديات وجود دارد، موضوع تعيين ديات در فرض تعدد صدمات وارده بر مجني عليه است. حكم به پرداخت ديه در مواردي كه صدمات متعددي به شخص وارد شده و در نتيجه اعضاي متعددي از بدن ايشان مجروح و مصدوم و يا منافع متعددي از وي زايل شده و شخص در نهايت فوت كرده است، از موارد تعدد جنايت بر اطراف و بر نفس مي باشد؛ اينكه در اين مورد حكم به يك ديه و آن هم ديهي نفس داده شود و يا بايد ديه نيز به علّت تعدد صدمات، متعدد گردد، از مسايلي است كه در فقه در مورد آن اختلاف زيادي وجود دارد. تبيين فروض اين مسيله و اينكه در چه مواردي مي توان حكم به تداخل ديه داد، مورد اهتمام نگارندگان بوده است. در اين مورد بايد گفت كه در تعدد صدمات، خواه با يك ضربه ايجاد شده باشد يا با ضربات متعدد، چنانچه مرگ در طول جنايات ديگر باشد، حكم به يك ديهي نفس كافي است و چنانچه مرگ در عرض جنايات ديگر باشد، حكم به تعدد ديه يعني ديهي صدمات علاوه بر ديهي نفس لازم است. اين حكم موافق آنچه به درستي در قانون مجازات اسلامي 1392 آمده است ميباشد، كه برخلاف نظر مشهور فقه است.

Diya is an Islamic law instrument for the payment of financial compensation for the offences against life or physical integrity of another human being. One of the complex issues regarding the diya is how to determine the exact amount of diya that is due because of multiple offences. In the cases where victim has suffered multiple offences leading to multiple wounds, dismemberments, infringement of rights and privileges and ultimately death, the rule of multiple offences against life and physical integrity is valid, but there is no consensus among jurists whether only the highest level of diya (diya of life) should be paid or separate diya compensations should be paid for each case of offence and injury. The authors of this paper studied the principles and the literature concerning this issue to determine the cases where the rule of accumulation of diy?t is valid. The investigations showed that if death and other offences have a direct causality relationship, that is, when death is the ultimate effect of other offences, then victim family should be compensated by diya of life irrespective of the number of injuries, but if there are offences that have no such relationship with the death, the diya of those particular offences should be added to the diya of life that is due because of death of the victim. This argument is consistent with the Islamic Penal Code 1392, but is contrary to the dominant opinion of jurists.