بررسي تنوع ژنتيكي اكسشن‏هايي از رازيانه (Foeniculum vulgare Mill) براساس صفات ريخت‌شناختي و نشانگر مولكولي SCoT

Genetic diversity among fennel (Fueniculum vulgare Mill.) accessions using morphological and SCoT markers

تنوع فنوتیپی و مولكولی گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare) در 16 اكسشن از این گونه ارزیابی شد. این بررسی با استفاده از طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار در دانشگاه پیام نور مركز كرمانشاه در سال ۱۳۹۳ اجرا شد. از ۱۱ صفت ریخت‎شناختی یادداشت‏برداری، و چندشكلیDNA  با ۱۵ آغازگر SCoT محاسبه شد. تجزیه واریانس صفات ریخت‎شناختی اختلاف معنی­داری (p≤0.05) را بین اكسشن­ها برای تمام صفات نشان داد. مقایسه میانگین اكسشن‏ها برای صفات مورد مطالعه به‎روش آزمون چند دامنه‏ای دانكن اكسشن­ها را در گروه‏های­ مختلف قرار داد. اكسشن 14650 از لرستان با ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و تعداد دانه در چترچه و عملكرد برتر از دیگر اكسشن‏ها بود. در تجزیه به مؤلفه‏های اصلی، 40/81 درصد از واریانس كل توسط چهار مؤلفه بیان شد. تجزیه خوشه‏ای صفات ریخت‎شناختی، اكسشن­ها را در چهار گروه قرار داد. بیشترین مقدار وراثت‎پذیری (۳4/۷۱) به ‎صفت تعداد ساقه اصلی تعلق داشت. آغازگرهای SCoT در مجموع 55 باند تولید كردند كه آغازگرهای SC5 و SC29 به­ترتیب با 10 و 9 باند بیشترین تعداد را داشتند. شاخص­های مولكولی شامل محتوای اطلاعات چندشكلی برابر با 36/0، شاخص نشانگری برابر با 82/1، نسبت چندگانه مؤثر برابر با 80/4 و شاخص قدرت تفكیك برابر با 86/5 بودند. میزان شباهت ژنتیكی مشاهده شده نیز براساس اطلاعات این نشانگرها برابر 67/0 بود. همچنین، تجزیه خوشه‏ای بر اساس داده‏های مولكولی، اكسشن‏ها را در 3 دسته قرار داد كه این گروه‏بندی با نتایج تجزیه به مختصات اصلی (PCo) همخوانی نشان داد.

    Fennel (Foeniculum vulgare Mill.) is one of the well-known medicinal and aromatic plants. To determine variability between 16 Iranian fennel accessions based on a molecular marker and morphological traits an experiment was carried out based on a completely randomized design with three replications at Payame Noor University of Kermanshah, Iran, during 2014. Eleven morphological traits were recorded. Genotypes were evaluated based on 10 SCoT primer markers as well. Analysis of variance showed significant differences among the genotypes for the studied characters. Mean comparison according to DMRT was carried out and significant differences were revealed for all of the studied traits (p≤0.05). Cluster analyses classified the accessions into four groups. Principle components analysis revealed that 81.4 percent of variance explained by four PCAs. The strongest heritability (%71.37) belonged to main stem. SCot primers showed 55 visible bands. SC5 and SC29 primers had the most number of bands with 10 and 9 bands respectively. Means of polymorphic information content (PIC=0.36), marker index (MI= 1.82), effective multiplex ratio (EMR= 4.8) and resolving power (RP= 5.86) indices were calculated for all primers. Total genetic similarity based on the primers was 0.66 percent. Cluster analysis classified the accessions into 3 groups.The clustering results was confirmed by principal coordinate analysis.