ارزيابي صفات فيزيولوژيك و عملكرد خيار آلوده به آفت سفيد بالك (Bemisia tabaci) تحت تأثير عصاره شش گونه گياه دارويي

Physiological evaluation and yield of cucumber infected by whitefly (Bemisia tabaci) under effect by six medicinal plant extracts

عصاره گیاهان دارویی ممكن است به‌عنوان آفت كشت زیستی دوست‌دار طبیعت و بدون خطر برای انسان‌ها و حیوانات مورد استفاده قرار گیرند. در این تحقیق، اثرات شش گیاه دارویی بومی شامل Satureja sahendica Bornm.، Satureja khuzistanica Jamzad، Scrophularia striata Boiss.، Thymbra spicata L.، Oliveria decumbens Vent. و Vitex agnus-castus L. و سم استامی‌پراید در كنترل آفت سفید بالك خیار (Bemisia tabaci) و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیكی و بیوشیمیایی گیاه خیار در شرایط مزرعه ارزیابی شد. نتایج نشان داد كه تمام عصاره‌های بكار رفته سبب كاهش جمعیت سفید بالك نسبت به شاهد شدند. اما از میان آنها، بیشترین تأثیر در كنترل این آفت برای Oliveria decumbens Vent. ثبت گردید. كاربرد عصاره‌ها به‌ویژه در غلظت‌های ppm500 و ppm1000 سبب افزایش معنی‌دار تعداد میوه درجه ‌یك و تعداد میوه درجه‌ دو شد. با افزایش غلظت عصاره‌ها از ppm250 تا ppm1000، محتوی پتاسیم برگ افزایش و محتوی كلسیم و سفتی میوه كاهش یافت. نتایج نشان داد كه كاربرد عصاره‌ها و سم استامی‌پراید به‌ویژه در غلظت بالا (ppm1000) باعث ایجاد برخی اثرات منفی در گیاه میزبان و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اكسیدان شد. به‌طور كلی، تمام عصاره‌های بكار رفته به‌ویژه عصاره Oliveria decumbens Vent.، در غلظت‌های پایین سبب كنترل مؤثر آفت سفید بالك بدون اثرات منفی بر گیاه میزبان در مقایسه با حشره‌كش استامی‌پراید شدند.

Plant-derived extracts and essential oils may function as environmentally friendly non-persistent bio-pesticides that are safe for humans as well as other animals. In this study, we investigated the effects of six endemic plant extracts as well as commercial insecticides against Bemisia tabaci and some physiological responses in cucumber as the host plant at field conditions. The plant extracts and Stamipride as chemical pesticide were sprayed on the plants at 250, 500 and 1000 ppm concentrations. All extracts led to the reduced number of adults as compared with control, among which the greatest impact on the control of this pest was recorded for the extract of Oliveria decombens. Application of all extracts especially at concentrations of 500 and 1000 ppm significantly increased the number of first and second grade fruits. The content of potassium significantly increased and the content of calcium decreased by increasing the concentration of extracts from 250 to 1000 ppm. Results showed that application of extracts and pesticide, especially at high concentrations, imposed negative effects on plant and significantly increased the antioxidant activity in cucumber leaves. In general, all extracts used, especially the extract of Oliveria decombens at a low concentration(250 ppm)was extremely efficient in controlling the adult population of Bemisia tabaci without adverse effects on host plants compared with the commercial insecticide.